VERGİ ADALETİ ALGISI: GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Authors : Mehmet TOPAL

Pages : 149-172

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2016-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunda vergi adaleti algısı önemli bir içsel motivasyondur. Bu çalışmanın amacı vergi adaleti algısı boyutlarının belirlenmesidir. Bu bağlamda vergi adaleti algısı ölçeği prosedür adaleti ile genişletilerek ölçek yapısının geçerliliği keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri ile sınanmıştır. Analizde kullanılan veriler yüz yüze anket yöntemiyle Gümüşhane il merkezinde faaliyette bulunan gelir vergisi mükellefi 199 küçük esnaftan elde edilmiştir. Faktör analizi sonucunda iki önemli bulguya ulaşılmıştır. Öncelikle vergi adaleti algısının prosedür adaletini de kapsayacak şekilde dokuz boyutunun olduğu tespit edilmiştir. Yapının unsuru olarak ortaya çıkan faktörler, genel adalet, dikey adalet, yatay adalet, karşılıklı adalet, kişisel çıkar adaleti, ceza adaleti, vergi idaresinin mükellefe yönelik saygısı ve güveni, vergi idaresinin tarafsız tutumu ve vergi idaresinin mükellef ile diyalog içerisinde olmasıdır. İkincisi diğer çalışmalardan farklı olarak prosedür adaletinin vergilerin ve cezaların dağılımı gibi adalet algısında etkin olduğu belirlenmiştir.
Keywords : adalet, vergi adaleti algısı, prosedür adaleti, faktör analizi