FİNANSAL TABLO HİLESİ RİSKİ TAŞIYAN ŞİRKETLERİN VERİ MADENCİLİĞİ İLE BELİRLENMESİ

Authors : Kadir KIRDA, Münevver KATKAT ÖZÇELİK

Pages : 609-639

Doi:10.29067/muvu.802703

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2021-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Finansal tablo hilesi, şirketlerin finansal tablolarındaki verileri kendi çıkarları doğrultusunda değiştirerek yayınlamalarıdır. Kurumlara, paydaşlara ve ekonomik yapıya ciddi zararlar veren finansal tablo hilelerinin tespit edilmesi önemli bir problemdir. Bunun için çeşitli denetim mekanizmaları bulunmaktadır. Ancak zaman içerisinde geliştirilebilecek hile yöntemlerine karşı yenilikçi denetim yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Veri madenciliği, finansal tablo hilelerinin tespitinde umut vadeden bir alandır. Veri madenciliğinin sınıflandırma analizinde sınıflandırma metotlarıyla mevcut verilerden örüntüler elde edilir ve bunlar görülmemiş birimlerin sınıflandırılmasında kullanılır. Bu çalışmada veri madenciliğinin sınıflandırma metotları ile finansal tablo hilesi riski taşıyan şirketlerin tespiti üzerine bir araştırma yapılmıştır. Veriler Borsa İstanbul’da 2014-2018 arasında işlem gören şirketlerin yayınladıkları finansal tablolardan elde edilmiştir. İlk olarak yedi sınıflandırılma metodu kullanılmış, en başarılı üçü seçilmiştir. Sonraki aşamada başarım değerlerinin geliştirilmesi amacıyla hiper parametre optimizasyonu yapılmıştır. Sınıflandırma metotlarından K-Nearest Neighbor ile yüzde 91,73, Random Forest ile yüzde 90,51 ve XGBoost ile yüzde 90,37 doğruluk oranlarına ulaşılmış, en iyi tahmin oranı K-Nearest Neighbor ile elde edilmiştir. Son kısımda rasgele alt örnekleme yöntemiyle yapılan karşılaştırmalarda da en iyi performans değerleri K-Nearest Neighbor ile elde edilmiştir.
Keywords : Finansal Tablo Hilesi, Veri Madenciliği, Sınıflandırma