MURATHAN MUNGAN’IN SEÇTİKLERİYLE BİR DERSİM HİKÂYESİ’NDE KOLEKTİF BELLEK: DERSİM

Authors : Hasan CUŞA

Pages : 89-98

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2013-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Murathan Mungan’ın Seçtikleriyle Bir Dersim Hikâyesi, 1938 Dersim olayını eksen alan öykülerden oluşmaktadır. Bu öyküler aslında gerçekleri algılama konusunda birer belge niteliğindedir. Edebî türden eserler resmî birer belge olarak kabul edilmese de resmî belgelere yansımayan olayları farklı bakış açılarıyla ve insanı doğal yönleriyle yakalama bakımından bilimsel çalışmalardan çok daha etkilidir. Bu etkiden söz eden Karl Marx, Fransız tarihini öğrenmek isteyenlere Fransız tarihçilerini değil, Fransız romancılarını tavsiye ederken, edebiyatın tarihe tanıklığının, en az tarih bilimi kadar, hatta ondan bile değerli olabileceğini ifade ve ispat etmek ister. Halbwachs’ın geliştirdiği kolektif bellek kavramı, grupların tüm üyeleri tarafından paylaşılan ortak bir belleğe sahip oldukları, bu belleğin toplumsal bir inşa ürünü olduğu ve bireylerin belleklerinin toplumsal etkilerden bağımsız olmayıp, onun tarafından şekillendirildiği iddiasına dayanmaktadır. Dolayısıyla bellek, toplumsal bağlamından koparılamaz; çünkü herhangi bir şeyi hatırladığımız zaman o olayın meydana geldiği sosyal koşullar ile birlikte anımsarız. Belirli bir şeyi hatırlamamızda, kiminle birlikte, ne amaçla ve ne zaman hatırlamaya çalıştığımız rol oynamaktadır. Bu bildiride; Murathan Mungan’ın Seçtikleriyle Bir Dersim Hikâyesi’nde 1938 döneminin resmî tarihe yansımayan Dersim olayını, öykü karakterlerinin nasıl algıladıkları, bu toplumsal olayın onların hafızalarında nasıl yer edindiği ve karakterlerin toplumsal olayı hatırlamalarında rol alan unsurların neler olduğu incelenecektir.
Keywords : Dersim Olayı, Kolektif Bellek, Dersim, Algı