Sanayi bölgesindeki tarım alanlarının toprak verimliliği ve çevre sağlığı açısından değerlendirilmesi

Authors : Serdar POLAT, Korkmaz BELLİTÜRK, Meryem METİNOĞLU

Pages : 222-231

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma ile tarım alanlarının yakınlarında bulunan aktif olarak çalışan ve özellikle de ağır sanayi fabrikalarının sebep olduğu çevre kirliğinin tarım toprakları üzerindeki etkisini ve bunun canlılar üzerine olası etkilerinin vurgulanması amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Tekirdağ’ın Çorlu, Çerkezköy ve Muratlı ilçelerinde çok sayıda bulunan ve tarım arazilerine de yakınlığı ile bilinen aktif haldeki fabrikaların yakınındaki insert ignore into journalissuearticles values(50-250 m); alanlardan toplamda 28 tane olacak şekilde 0-20 cm derinlikten bölgeyi en iyi temsil edecek şekilde toprak örnekleri alınarak yürütülmüştür. Alınan toprak örneklerinde tekstür, pH, tuzluluk, kireç insert ignore into journalissuearticles values(CaCO 3 olarak);, organik madde analizlerine ilaveten N, P, K, Ca, Mg ve S elementlerinin analizleri yapılmış ve sonuçlar istatistiksel olarak da değerlendirilmiştir. Ortalama pH değerleri incelendiğinde araştırma alanı toprakları “hafif asit” insert ignore into journalissuearticles values(5.66 ve 5.92 arasında); sınıfındadır. Toprak bünye yapısı, “tın” ve “killi tın” sınıfına girmektedir. Tuzluluk insert ignore into journalissuearticles values(ort. %0.023); açısından analizi yapılan alanlarda sorun bulunmamaktadır. Kireç insert ignore into journalissuearticles values(CaCO 3 ); içerikleri insert ignore into journalissuearticles values(ort. %0.21); durumu da sorun olmamakla birlikte 6 örnekte az kireç olduğu görülmektedir. Organik madde miktarı araştırma alanı topraklarında da % 0.1-1.5 arasında bulunmuştur. Toplam azot insert ignore into journalissuearticles values(N); değerleri organik maddeyle benzer olduğu gibi araştırma alanında <%0.09 olup az azotlu sınıfına girmiştir. Toprak özellikleri ortalama potasyum içerikleri bakımından üç ilçede de “140-370 mg kg -1 ” arasına girip “yeterli” olarak değerlendirilmektedir. Tarım alanlarının yakınlarında özellikle ağır sanayi fabrikalarının olmaması gerektiği bilinen bir gerçek olmakla beraber bu çalışmada da olduğu gibi maalesef birçok tarım alanlarının yakınında çeşitli fabrikaların olduğunu görmekteyiz. Bu tür alanların sonucunda havada, suda ve toprakta oluşan değişimlerle, ekolojik dengenin bozulması ve insan sağlığını doğrudan veya dolaylı etkileyebilecek pek çok kirliliğin oluşması olasıdır. Özellikle toprak içinde bulunan bazı elementlerin miktarına ve etkileşim süresine bağlı olarak sınır değerleri aştığında zehirli etki yapabildikleri bilinmektedir. Bu nedenle bu tip çalışmaların sıklıkla yapılması ile zaman zaman tarım topraklarında birikmesi muhtemel olan özellikle ağır metallerin ortaya konulması ve fitoremediasyon gibi toprak temizleme teknikleri ile çözüm yolları bulunarak, daha sağlıklı ve temiz ürünler yetiştirilmesine olanak sağlanmalıdır. Bu çalışma bu tip önerileri de desteklemektedir.
Keywords : Sanayi, toprak, organik madde, makro element, mikro element