Şanlıurfa şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen bazı tatlı sorgum [Sorghum bicolor (L.) Moench] çeşitlerinin saplarından elde edilen peletlerin yakıt özelliklerinin belirlenmesi

Authors : Mahmut DOK, Cemile ADIYAMAN, Erdal ERBİL, Halil HATİPOĞLU, Ayşegül ÇELİK, Mine AKSOY, Mustafa ACAR

Pages : 709-719

Doi:10.37908/mkutbd.974979

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2021-12-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Ülkemizde yetiştiriciliği yapılmayan fakat ülkemizin ekolojik koşullarına uyum sağlayabileceği düşünülen alternatif enerji bitkilerinin de üretim desenine alınmasıdır. Temelde bir şeker bitkisi olmasının yanında gıda, yem, lif, enerji, biyoyakıt olarak geniş bir kullanım alanına tatlı sorgum bitkisinin, yüksek şeker oranına sahip özsuyundan biyoetanol ve özsuyu alındıktan sonra kalan posa kısmı ise katı biyoyakıt üretiminde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem ve Bulgular: Şanlıurfa ekolojik şartlarında 2016 ve 2017 yıllarında ikinci ürün olarak yürütülen bu çalışmada altı tatlı sorgum insert ignore into journalissuearticles values(Dale, M81-E, PHS 12-10, Urja, Top 76-6, Theis); çeşidi kullanılmıştır. Bu çeşitlerin özsuyu alınan saplarından pelet üretimi yapılmış ve kalite özellikleri insert ignore into journalissuearticles values(ısıl değer insert ignore into journalissuearticles values(kcal kg -1 );, nem miktarı insert ignore into journalissuearticles values(%);, kül miktarı insert ignore into journalissuearticles values(%);, pelet dayanıklılık direnci insert ignore into journalissuearticles values(%);, nem alma direnci insert ignore into journalissuearticles values(%);, pelet sertliği insert ignore into journalissuearticles values(N);, elementel analiz değerleri insert ignore into journalissuearticles values(%); ve pelet yığın yoğunluğu insert ignore into journalissuearticles values(kg m -3 );); incelenmiştir. Genel Yorum: Suyu alınmış tatlı sorgum posasından herhangi bir yapıştırıcıya gerek kalmadan katı biyoyakıt insert ignore into journalissuearticles values(pelet); üretimi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen peletlerde en yüksek üst ısıl değer Theis insert ignore into journalissuearticles values(4412-4364 kcal kg -1 ); çeşidinden, en düşük üst ısıl değer ise PHS 12-10 insert ignore into journalissuearticles values(4226 kcal kg -1 ); ve Urja insert ignore into journalissuearticles values(4287 kcal kg -1 ); çeşitlerinden elde edilmiştir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Çalışma sonucunda incelenen bu çeşitlerin saplarından elde edilen peletlerin, standartlara uygun oldukları belirlenmiştir. Tatlı sorgum saplarından elde edilen bu peletlerin, kömürün kullanıldığı her yerde alternatif yakıt olarak rahatlıkla kullanılabileceği görülmüştür. Ülkemizde oldukça bol miktarda bulunan, düzenli kullanım ve değerlendirme imkânı olmadığı için problem oluşturan tarımsal artıklar, modern yakıt, pelet, haline getirilerek hem ülke ekonomisine kazandırılabilir hem de çevre kirliliğine çözüm getirilebilir.
Keywords : Tatlı sorgum, yenilenebilir enerji, pelet, katı biyoyakıt