Arttırılmış sıcaklık ve karbondioksit seviyelerinin Ambrosia artemisiifolia L. (Arsız zaylan)’nın çimlenme ve bitki gelişimi üzerine etkisi

Authors : Olcay BOZDOĞAN, Yücel KARAMAN, Nihat TURSUN

Pages : 421-430

Doi:10.37908/mkutbd.907050

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2021-08-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma, arttırılmış sıcaklık ve karbondioksit seviyelerinin arsız zaylan insert ignore into journalissuearticles values( Ambrosia artemisiifolia L.);’nın tohum çimlenmesi ve bitki gelişimi üzerine olan etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem ve Bulgular: Çalışma 2019 yılında tam otomasyonlu sıcaklık ve karbondioksit uygulama serasında yürütülmüştür. Çimlenme parametreleri olarak; Gmax, T50, T90, GUI75-25, GUI90-10 değerleri, bitki gelişim parametreleri olarak ise bitki uzunluğu, kök uzunluğu, bitki yaş ve kuru ağırlığı, kök yaş ve kuru ağırlığı hesaplanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda sıcaklık ve karbondioksit artışının A. artemisiifolia ’nın çimlenme gücünü azalttığı, sıcaklık artışının ise çimlenme süresini yüksek oranda düşürdüğü belirlenmiştir. Bitki ve kök uzunluğunda ise sıcaklık ve karbondioksit artışının olumlu etki gösterdiği ancak, bu artışın istatistiksel olarak önemli olmadığı saptanmıştır. Ayrıca, bitki ve kök yaş ve kuru ağırlığında artışların olduğu ve bu artışların istatistiksel olarak önemli olduğu insert ignore into journalissuearticles values(bitki kuru ağırlığı dışında); belirlenmiştir. Sıcaklık X karbondioksit interaksiyonunda ise bitki gelişim parametrelerindeki artışlarda en iyi etkinin 29 °C X 800 ppm de olduğu saptanmıştır. Genel Yorum: Sıcaklık ve karbondioksit artışı ile bitkinin çimlenme gücünün olumsuz yönde etkilenerek sırasıyla % 48,48 ve % 38.71’lik bir azalma belirlenmiştir. Ancak sıcaklık artışı ile çimlenme süresinin, bitki gelişim parametrelerinin olumlu yönde etkilendiği belirlenmiştir. T50 değerinde % 44.78, T90 değerinde % 50’ lik bir azalmanın olduğu saptanmıştır. Sıcaklık ve karbondioksit artışının bitki uzunluğunu sırasıyla % 18.54 ve % 19.76, kök uzunluğunu % 7.42 ve % 9.83, bitki yaş ağırlığını % 52.20 ve % 47.38, kök yaş ağırlığını % 107.68 ve % 209.53, bitki kuru ağırlığını % 113.34 ve % 50.91 ve Kök kuru ağırlığını % 625.41 ve % 315.80 oranında arttırdığı hesaplanmıştır. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Elde edilen sonuçlar doğrultusunda artan sıcaklık ve karbondioksitin istilacı türlerin yüksek bitki ağırlığı ve hızlı gelişmesini teşvik ettiği ve bunun sonucu olarak da bu bitkilerin istila potansiyelini arttırabileceği ortaya çıkmaktadır.
Keywords : Sıcaklık, karbondioksit, ambrosia artemisiifolia, gelişim, çimlenme