Elma (Malus domestica) ağaçlarından elde edilen endofitik fungusların elma çoklu sürgün fitoplazma hastalığı (Candidatus Pyhtoplasma mali) üzerine etkinliklerinin belirlenmesi

Authors : Şefika YAVUZ, Mona GAZEL, Fatih TOK, Kadriye ÇAĞLAYAN

Pages : 71-78

Doi:10.37908/mkutbd.1027919

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2022-04-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada Elma Çoklu Sürgün Fitoplazma Hastalığı insert ignore into journalissuearticles values(EÇSF); insert ignore into journalissuearticles values( Candidatus Pyhtoplasma mali);’nın biyolojik mücadelesinde endofitik fungusların etkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Böylece pratikte kimyasal mücadele olanağı olmayan hastalık etmenine karşı farklı kontrol stratejileri geliştirilebilme olanağının sağlanması hedeflenmiştir. Yöntem ve Bulgular: EÇSF ve endofit fungus izolasyonları için toplam 50 farklı bahçe gezilerek fitoplazma testleri için 360 ağaçtan, endofit funguslar için ise hem sağlıklı hem de fitoplazma ile enfekteli 198 ağaçtan bitki örneği toplanmıştır. Fitoplazma açısından testlenen 360 örnekten 29 tanesi ‘Ca. P. mali’ ile enfekteli bulunmuştur. ‘Ca. P. mali’ ile enfekteli ve sağlıklı elma ağaçlarından endofit fungus türleri izole edilmiş, bu fungusların morfolojik ve moleküler tanısı ile birlikte patojenisite çalışmaları yapılmıştır. Sağlıklı elma ağaçlarından en yaygın olarak izole edilen endofit funguslardan Epicoccum nigrum, Aureobasidium pullulans, Ulocladium consortiale ’nin EÇSF hastalığına karşı etkinlikleri incelenmiştir. Her bir fungus izolatının EÇSF hastalık yoğunluğunu farklı düzeylerde etkilediği, en yüksek etkinin A. pullulans’a ait olduğu ve EÇSF hastalık yoğunluğunu uygulama sonrası %34,18 etki değeri ile azalttığı belirlenmiştir. Genel Yorum: EÇSF hastalığının etkili bir kimyasal mücadelesinin bulunmaması ve etmenin karantina listesinde yer alması nedeniyle olası biyolojik mücadele uygulamaları oldukça önemlidir. EÇSF ile enfekteli ağaçlara inokule edilen 3 farklı endofit fungus türünden Aureobasidium pullulans ’ın fitoplazma yoğunluğunu diğer 2 etmene göre daha fazla azaltmasından dolayı A. pullulans hastalıkla mücadelede kullanılabilecek biyolojik mücadele ajanı olabilir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Bu çalışma ile biyolojik mücadele ajanı olan endofit fungusların elmalarda EÇSF hastalığı üzerine etkileri Türkiye’de ilk kez araştırılmış ve hastalığın kontrol stratejilerinin oluşturulmasında önemli ön bulgular elde edilmiştir.
Keywords : Malus domestica, elma çoklu sürgün fitoplazması, endofit fungus, kontrol