Yıkım-Tapu-Dönüşüm Tartışmalarıyla Türkiye’de Enformel Konut Üretimi: Adana Örneği

Authors : Çiğdem AKSU ÇAM, Ezgi UYGUR

Pages : 1-12

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de konut üretimi dönemler ve konut sunum biçimleri kavramsallaştırması üzerinden değerlendirildiğinde 2000’li yıllara kadar “gecekondu” tarzı konut sunum biçiminin özellikle büyük kentlere damga vurduğu görülür. Gecekondu bir yandan, önceleri kente yeni göçenlerin barınma sorunlarına buldukları bir çözüm olarak meşruiyet kazanır ve yıllar içerisinde ticarileşmesi sonucunda toplumsal meşruiyetini kaybederken, diğer yandan Türkiye’de enformel konut üretiminin başlıca biçimi haline gelir. Adana, Cumhuriyet’in ilk sanayileşen kentlerinden biri olmanın yanı sıra önemli bir tarım kentidir. Göç, Adana’nın kentleşme deneyimini belirleyen etkenlerin başında gelir. Kent, hem 1950’den sonra kırdan kente göç dalgasından, hem de 1990’ların ilk yarısında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden kitlesel göç hareketinden etkilenir. Bu göç hareketleri Adana’nın merkezinde görülen ruhsatsız yerleşim tipini belirler. Bu çalışma, Adana’da enformel konut üretimini dönemler temelinde yerel basına yansımaları üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Adana’nın en eski yerel gazetesi Yeni Adana arşivinde 1950-2015 dönemini kapsayan taramalar gerçekleştirilmiştir. “Gecekondu”, “kaçak”,   “ruhsatsız”, “çarpık” yapılaşma terimlerinin kullanımı ve birbirleriyle ilişkisi dönemler bazında ortaya konmuş ve kentleşme dinamiklerindeki değişimin enformel konut üretimi üzerindeki etkisi belirlenmiştir. Özellikle 2000 sonrası dönemde “kentsel dönüşüm” politikasının ve söyleminin bu terimlerin kullanılmasına ve/veya içeriklendirilmesine etkisi tartışılmıştır. Sonuçta, Adana deneyiminden yola çıkarak Türkiye’de enformel konutun kamuoyundaki karşılığı ve bu konuda yaşanan değişim yorumlanmıştır.
Keywords : enformel konut, gecekondu, ruhsatsız yapı, konut politikası