Mahalle Muhtarlığı Kurumunun Tarihi Gelişimi

Authors : Yusuf ŞAHİN, Semih Asarkaya

Pages : 23-32

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kentlerdeki en küçük yönetsel birim mahallelerdir. Mahalle muhtarlarının yöneticisi olduğu mahallelerin geçmişi asırlar öncesine dayanmaktadır. Bu kadar köklü bir toplumsal mekân olan mahallelerin yönetimsel bir anlam kazanmasıyla birlikte mahalle yöneticiliği kavramı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle mahalle yöneticileri zamanın ruhuna uygun olarak Türk-İslam kültüründe de var olmuşlardır. Tarihe bakıldığında bugün mahalle yöneticisi olarak görev yapan muhtarların görevlerine benzer görevleri olan pek çok yönetici ile karşılaşmak mümkündür. Bu yöneticiler reis, şeyh, iğdiş ve imam gibi çeşitli isimler ile anılsalar da görevleri esasen benzerdir. 1829 yılından sonra mahalle yöneticileri Osmanlı’da muhtar ismini almışlardır. Muhtarlık 1913 yılında hukuki dayanağını kaybetse de Cumhuriyet Dönemi’nde de varlığını sürdürmüştür. Belediye Kanunu ile belediyelerin bütün ülkede kurulmasıyla kaldırılan mahalle muhtarlıkları 1944 yılında yeniden kurulmuştur. İlerleyen yıllarda mahalle muhtarlıkları hakkında çok sayıda kanuni düzenleme yapılmış ve bugünkü yapısına kavuşmuşmuş olsa da muhtarlıklar ile ilgili tartışmalar bitmemiştir. Mahalle muhtarlıklarının Türk idari yapısındaki yerinin merkezi yönetim mi, yerel yönetim mi olduğu gibi kavramsal tartışmaların yanı sıra bugünün şartlarında mahalle muhtarlıklarına bir ihtiyaç olup olmadığı da tartışılmaktadır.   
Keywords : Mahalle, Selçuklu Mahallesi, Osmanlı Mahallesi, Mahalle Muhtarlığı