Nadir Toprak Elementlerinin Ekonomik-Politik Etkisi

Authors : Nida Günsan

Pages : 151-162

Doi:10.52791/aksarayiibd.1521244

View : 149 | Download : 231

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kritik elementler olarakta adlandırılan nadir toprak elementleri, 21. yüzyılda modern teknolojinin vazgeçilmezi olmuştur. İleri teknoloji ve yüksek maliyet ile elde edilen bu elementler, manyetik ve iletkenlik özellikleriyle cam ve seramik ürünlerinde, mıknatıslarda, MR cihazlarında, cep telefonları vb. gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Hem rezervlerinin fazla olması hem de ileri teknolojisiyle bu elementlerin üretiminde ön plana çıkan ülke Çin’de nadir toprak elementlerinin %90’ı üretilmektedir. Çin, ileri teknolojisiyle nadir toprak elementlerinde know how elde etmiştir. 2010 yılından Çin’e ait balıkçı teknesi ve Japonya’ya ait askeri geminin çarpışması iki ülke arasında diplomatik krize neden olmuştur. Çin hemen bu krizde nadir toprak elementlerini bir teknolojik silah olarak kullanmaktan çekinmedi. Çin’in nadir toprak elementleri üzerinden diğer ülkelere uyguladığı yaptırımlar ve kısıtlamalar neticesinde ABD başta olmak üzere Japonya ve Avustralya gibi gelişmiş ülkelerin dikkatini çekmiştir. Çin, nadir toprak elementleri üzerindeki hegemonyasını uzunca yıllar sürdürmeye istekli olduğu gözükmektedir. Bu çalışmada, nadir toprak elementlerinin stratejik önemi, Çin’in kritik elementler üzerindeki monopol gücünü nasıl elde ettiği ve bu güç üzerinden ülkelere uyguladığı yaptırımların sonuçları değerlendirilmektedir.
Keywords : nadir toprak elementleri, ticaret savaşları, küresel rekabet