ÇOK AMAÇLI META-SEZGİSEL OPTİMİZASYON ALGORİTMALARININ PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Mustafa AKBEL, Hamdi KAHRAMAN

Pages : 185-199

Doi:10.21923/jesd.828566

View : 10 | Download : 4

Publication Date : 2020-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok amaçlı optimizasyon problemlerinin çözümlenmesi tek amaçlı optimizasyon problemlerine kıyasla daha karmaşık süreçlerden oluşmaktadır. Özellikle çok kriterli optimizasyon sürecinde pareto-tabanlı yaklaşımların uygulanması ve meta-sezgisel arama algoritmalarının çok amaçlı optimizasyon problemlerindeki performanslarının ölçülmesi başlıca zorluklardır. Bu iki sebepten dolayı literatürde çok amaçlı problemlerin optimizasyonu amacıyla geliştirilmiş ya da bu amaç için uyarlanmış az sayıda meta-sezgisel optimizasyon algoritması bulunmaktadır. Bu durum çok amaçlı optimizasyon çalışmaları yürüten araştırmacılar açısından da belirsizlikler yaratmaktadır. Bu makale çalışmasında literatürdeki bu belirsizliği gidermeye yönelik çalışmalar yürütülmektedir. İlk olarak çok amaçlı optimizasyon algoritmalarının test edildiği bir platform tasarlanmıştır. Bu platformda algoritmalar, pareto-tabanlı yaklaşımlar, çok-modlu çok-amaçlı test problemleri ve performans metrikleri olmak üzere çok amaçlı optimizasyonun dört temel öğesi modüler yapıda tasarlanmıştır. Geliştirilen platformda çok amaçlı optimizasyon algoritmalarının test edilmeleri için güncel bir karşılaştırma ve test havuzu olan ve CEC 2020 yarışması için hazırlanmış olan çok modlu çok amaçlı optimizasyon problemleri havuzu kullanılmıştır. Deneysel çalışma ayarları ve performans metrikleri CEC 2020 standartları esas alınarak yürütülmüştür. Literatürde yer alan sekiz adet çok amaçlı meta-sezgisel optimizasyon algoritmasının 24 farklı problem üzerinde performansları ölçülerek insert ignore into journalissuearticles values(dört farklı performans metriği kullanılarak); birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar araştırmacılar açısından eşsiz bilgiler sunmaktadır.
Keywords : Çok amaçlı optimizasyon, Çok amaçlı meta sezgisel arama algoritması, Pareto optimal set, Çok amaçlı optimizasyon test problemleri, Çok amaçlı optimizasyon performans metrikleri