ŞIRNAK İLİ JEOTERMAL KAYNAKLARI VE ÖZELLİKLERİ

Authors : Ayşen Davraz, M Tahir Nalbantçılar, Gökhan Kadırhan, Aysen Ercan Iştin, Sedat Çelik

Pages : 140-155

Doi:10.21923/jesd.1425691

View : 108 | Download : 116

Publication Date : 2024-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Şırnak ili jeotermal alanları tanıtılarak termal su örneklerinin hidrojeokimyasal özellikleri incelenmiştir. Şırnak ilinde Güçlükonak-Belkıs Ana, Kumçatı (İkizce), Balveren‐Besta ve Beytüşşebap-Ilıcak bölgelerinde jeotermal alanlar bulunmaktadır. İlde en önemli Jeotermal kaynak 63 0C’ye ulaşan sıcaklığı ve mevcut tesisi ile Güçlükonak jeotermal alanındaki Belkıs Ana (Hısta) Kaplıcası kaynağıdır. Diğer önemli jeotermal alan olan Beytüşşebap-Ilıcak bölgesindeki Zümrüt Kaplıcasında 43 0C ile termal su elde edilmektedir. İlde farklı yaştaki karbonatlı kayalar jeotermal sistemin rezervuar kayalarını oluşturmaktadır. Marn ve killi litolojiler örtü kaya niteliğindedir. Jeotermal sistem ise tektonik kontrollüdür. Termal suların pH değerleri 6,56-9,46 arasında ve EC değerleri 756-2095 µS/cm arasında değişmektedir. Sularda farklı su tipleri (Ca-Mg-HCO3-SO4/ Ca-Mg-SO4-HCO3, Na-Ca-Cl-HCO3/Na-Ca-HCO3-Cl) tespit edilmiştir. Şırnak ilinde termal suların kimyasını denetleyen temel faktörün kaya-su etkileşimi olduğu görülmektedir. Termal su örneklerinin As içeriği 11-22 µg/l arasında değişmekte olup içme suyu için verilen sınır değerleri aşmaktadır. Ayrıca, Mn, Se ve koliform bakteri içeriklerinin bazı örneklerde sınır değerlerin üzerinde olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Termal su, Hidrojeokimya, Şırnak