Bürokratik Dokunulmazlığın İnşası: Denetim Sisteminde `Reform` ve Teftiş Kurullarının Kaldırılması

Authors : Kamil KARATEPE

Pages : 91-121

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2014-02-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Özet Türk denetim sistemi dağılmakta olan bir imparatorluğun refleksi olarak, merkezi-üniter devlet yapısını ve teftiş kurulları denetim modelini esas alarak 19. Yüzyılın ikinci yarısında kurulmuştur. Kıta Avrupası yönetim ve denetim sistemine oluşturulmuş olan bu yapı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla birlikte korunarak geliştirilmiştir. II. Dünya Savaşı sonrasında ABD etkisiyle eleştirilmeye başlanan kamu yönetim ve denetim yapısı, 1980’li yıllardan itibaren neoliberal politikalar doğrultusunda Anglo-Sakson modele göre ‘yeniden’ biçimlendirilmeye çalışılmaktadır. “Yönetim sorumluluğu” ilkesini esas olarak adlandırılan “yöneticiye denetim dahil bütün yetkiler verildikten sonra hesap sorma” anlayışına dayanan, yolsuzluk ve usulsüzlükleri engellemekte başarısız olduğu denetim skandallarıyla kanıtlanmış olan Anglo-Sakson sistem Türkiye’ye “reform” olarak ithal edilmeye çalışılmaktadır. Denetimin en temel unsuru olan “bağımsızlık”tan yoksun olan yöneticiye bağlı “iç denetim” ve özel şirketlerin paralı “bağımsız” “dış denetim” modelinin Türkiye’ye ithal edilmesi, T.C. Devletinin yönetsel yapı ve geleneğine aykırılığının ötesinde kamunun yönetim ve denetiminde yolsuzluk ve usulsüzlüklere neden olacak, 130 yıllık teftiş kurulu denetim geleneğini yok ederek bürokratik dokunulmazlık alanları inşa ederek denetimsiz bir kamu yönetimi yaratacaktır. Anahtar Sözcükler: Teftiş Kurulları, Denetim, Dış Denetim, Bürokratik Dokunulmazlık, Reform.   Abstract Turkish public administration and auditing system was established on a unitary government system and boards of audit and inspection as a result of dispersion of the Ottoman Empire in the second half of the 19th century. Based on Continental European Civil Law, Turkish auditing system has developed through reforms since the establishment of the Republic. However, in the years following World War II, Turkish administrative and auditing system was criticized and reformed according to Anglo-Saxon system and neoliberal policies. The Anglo-Saxon audit system which is derived from English common law and contingent on “management’s responsibilty” principle had failed to prevent and detect fraud and abuse in establishments. Turkish auditing system was founded according to Continental system where civil servants’ insert ignore into journalissuearticles values(boards of inspectors); independence is main component of audit servise is different from Anglo-Saxon system where internal audit based on mamagement’s responsibility and external audit services executed by private firms dependent on fees. Consequenses of importing Anglo-Saxon audit system would be not only against to Turkey’s administrative and audit customs but also the source of fraud, mismanagement and bureaucratic impunity by abolishing 130 year boards of inspection experience. Keywords: Boards of Audit and Inspections, Audit, External Audit, Bureaucratic Impunity,Reform.
Keywords : Teftiş Kurulları, Denetim, Dış Denetim, Reform, Bürokratik Dokunulmazlık