Nerede O Eski IMF Politikaları: Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Serbestleşmesi ve Finansal Krizlerin Nedenleri

Authors : Ferda DÖNMEZ ATBAŞI, Mustafa ÖZİŞ

Pages : 577-598

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2019-10-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Sermaye hareketlerinin serbestleştirilerek, finans sermayenin kendisini farklı coğrafyalarda değerleme pratiği, finansal serbestleşme ve kuralsızlaştırma politikalarının uygulandığı birçok ülkede finansal krizlerle sonuçlanmıştır. Gelişmekte olan ya da gelişmiş ülkelerde yaşanan bu krizler, ana akım iktisadi yaklaşımlar tarafından dışsal şoklarla açıklanırken, ana akım dışı yaklaşımlar krizlerin doğrudan kapitalist sistemin işleyiş dinamikleri tarafından yaratıldığını ileri sürmektedir. Bu çalışmada, 1970’lerden itibaren finansal serbestleşmenin savunucusu ve uygulayıcısı olmuş bir kurum olarak IMF’nin konuya ilişkin yaklaşımının zaman içinde ne gibi değişikliklere uğradığı tespit edilmeye çalışılmış ve politika önerisi değişikliklerinin arka planı mercek altına alınmıştır. Bunun için, önce tarihsel olarak sermaye hareketlerinin serbestliği politikalarının nasıl değiştiği ve IMF’nin ortaya çıktığı tarihten itibaren konuya ilişkin tutumunun ne olduğu tartışılmıştır. Ardından sermaye hareketlerinin tüm dünyada büyük ölçüde serbestleşmesi ve sonrasında ortaya çıkan krizler ile IMF’nin tutum ve etki alanının nasıl değiştiğine ilişkin literatür ele alınmıştır. Burada özellikle 2008 krizinin ardından, IMF’nin sermaye akımlarının dizginlenmesine yönelik teşebbüslere yanıtı ve 2012 Kurumsal Görüşü tartışılmış ve yeni kurumsal görüşün hem IMF’nin politika alanı ve hem de ana akım iktisadi yaklaşımın açıklama gücü açısından anlamı ele alınmıştır. Son olarak Post-Keynesyen ve Marksist teorilerin krizlere dair açıklamalarının ana hatları tartışılmış ve kapitalist ekonomilerin herhangi bir dışsal şoka gerek olmaksızın, kendi dinamiklerinin bir sonucu olarak krize yatkın olduğu ve bunun mekanizmalarının nasıl işlediği ele alınmıştır. Sonuç bölümünde finansal serbestleşme ve ardından yaşanan kriz deneyimlerine dair tartışmaların gelişmekte olan ülkeler açısından ne anlam ifade ettiği değerlendirilmiştir.
Keywords : IMF, finansal kriz, sermaye hesaplarının serbestleşmesi, post keynesyen kriz teorileri, Marksist finansal kriz teorileri