Yapay Zekânın Sanat Emeğine Olası Etkisi
Authors : Orhan Ürüncan Yücel
Pages : 35-75
View : 280 | Download : 212
Publication Date : 2024-09-30
Article Type : Research Paper
Abstract :Sanatçıların bilimkurgu eserlerinde genellikle distopik şekilde ele aldığı yapay zekâ, bir süredir kurgudan çıkarak gündelik yaşamın gerçeklerinden birisi hâline gelmiştir. İnsanlığın en eski hayallerinden birisi olan, kendisi dışında düşünebilen bir varlık hayali, yapay zekâyla vücut buluyor gibi görünmektedir. Hayalin büyüklüğü efsane bulutlarını da beslemektedir. Söz konusu bulutları dağıtmak ve makaleye temel oluşturabilmek için bu makalenin ilk kısmında teknolojik evrim içinde yapay zekâya dair açıklayıcı bir çalışma sunulmuştur. Yapay zekânın insana benzer yaratıcı özellikler göstermesi, daha önce insana özgülenen sanat yaratımını tartışmaya açmıştır. Sanatçıların eserlerinden beslenip serpilen yapay zekâ, son zamanlarda ses getiren sanat eserleri ortaya koymaya başlamıştır. Bu durum ilk başta heyecan verici şekilde neşeli görünse de sanat emeği açısından bazı sorunlar barındırmaktadır. Sorunların dile getirildiği öncü ülke kültür sanat ve yapay zekâ sektörlerinin lideri konumundaki Amerika Birleşik Devletleri olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri’nde bazı sanatçılar, sanat üretiminde yapay zekânın kullanımına dair sorunlarını ve taleplerini dile getirmiş ve sermaye karşısında kısmi başarılar kazanmıştır. Makalenin ikinci kısmında yapay zekânın Amerika Birleşik Devletleri’ndeki sanat emeği üzerine etkisi betimlenmiştir. Amerika Birleşik Devleti’ndeki gelişmelerden Türkiye de uzak değildir. Türkiye’nin küresel kapitalizm içindeki yeri ucuz üretim yapabilmesi ile ilintilidir. Yurt dışında ilgiyle karşılanan Türkiye üretimi eserler de buna dâhildir. Türkiye, gelişmiş sermaye sınıfına karşın örgütsüz, korumasız ve Uluslararası Çalışma Örgütü standartlarına uymayan şartlarda çalışan işçi sınıfına sahiptir. Maliyetleri ucuzlatmak için diğer teknolojiler gibi, yapay zekâ teknolojisinin de Türkiye’de kullanım alanı bulacağı açıktır. Makalenin üçüncü kısmında yapay zekânın Türkiye’deki sanat emeği üzerine olası etkisi keşfedilmiştir. Bu makale, yapay zekânın sanat emeğine etkisi nedir, sorusuna cevap aramaktadır. Dolayısıyla yapay zekânın sanat emeğine etkisi makalenin araştırma nesnesidir. Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’deki sanat emekçileri bu çalışmanın araştırma birimi; çevrimiçi ortamda (gazete, dergi, sosyal medya) hikayesi yer alanlar da bu çalışmanın gözlem birimi olmuştur. Nitel desenli bu makale, taze serpilen bir fenomeni konu edindiğinden, ilk bölümde fenomenin kendisine dair açıklayıcı bir çalışma sunulmuştur. Yapay zekânın ne olduğuna dair temel atıldıktan sonra, ikinci bölümde, yapay zekânın Amerika Birleşik Devletleri’ndeki sanat emekçilerine etkisi çevrimiçi ortama yansıyan vakalarla betimlenmiştir. Makalenin üçüncü bölümünde yapay zekânın Türkiye’deki sanat emeğine olası etkisi, çevrimiçi ortama yansıyan vakalar ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki vakaların örnekleyici yöntemle uyarlanması ile keşfedilmiştir. Hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Türkiye’deki vakalar kolay ulaşılabilir örnekleme ile tespit edilmiştir. Makalenin üçüncü bölümündeki keşifte Türkiye’deki mevzuattan faydalanılmıştır. Makalenin sonuç bölümünde yapay zekânın Türkiye’deki sanat emeği üzerine etkisini yönetmek için önerilerde bulunulmuştur.Keywords : Sanat Emeği, Genel Zekâ, Yapay Zekâ, Makine Öğrenmesi, Telif ve Fîkri Mülkiyet Hakları