Fars Edebiyatında Bahâriyye ve İlk Bahâriyyeler

Authors : Çetin KASKA

Pages : 200-219

Doi:10.38122/ased.570944

View : 8 | Download : 14

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebiyatta, teşbîb yani başlangıçtaki tasvir kısmı bir bahar tasviri olan kasidelere bahâriyye denilmektedir. Bahâriyyelerde baharın güzelliği, bahar manzaraları ve çiçekler soyut veya somut bir şekilde ele alınmaktadır. Fars edebiyatındaki ilk bahâriyyeler “şairlerin üstadı” ve “Acem şairlerin öncüsü” diye bilinen Sâmânîler dönemi şairi Rûdekî’ye aittir. Yirmi beş beyitten oluşan dört bahâriyyesinde Rûdekî baharı baştanbaşa tarif etmiştir. Rûdekî ayrıca divanındaki diğer şiirlerinde kimi zaman bahara değinmiştir. Fars edebiyatında bahâriyyeler daha çok kaside, gazel ve mesnevi nazım şekilleriyle yazılmıştır. Neredeyse bütün Fars şairleri bahâriyye yazmıştır, çünkü İran’da bahar mevsiminin kısa sürmesi, dünyanın kendini yenilemesi ve tabiatın tazelenmesi gibi nedenlerden dolayı bahâriyye Fars şiir ve edebiyatında en çok beğenilen türlerden biri olmuştur. Fars şairleri bahâriyyelerde baharı hem âfâkî hem de enfusî manada ele almıştır. Fars edebiyatında Horasan üslubunun revaç kazanmasıyla doğa ve tabiat konuları zirveye ulaşmıştır. Bu makalede Fars edebiyatında bahâriyyenin nasıl işlendiği açıklanmış ve ilk bahâriyyeler ele alınıp, tercümeleri yapılmıştır. 
Keywords : Bahâriyye, Fars Edebiyatı, Fars Şiiri, Bahar