Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913)

Authors : Ercimet SARIAY

Pages : 279-297

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Meşrutiyet’in ilanından sonra adliyelerin merkez ve taşra teşkilatlarında önemli bazı değişikliklere gidilmiştir. Bu çerçevede teşkilatın personel eksikliği giderilmeye çalışılmış, taşrada yeni adliye binaları yapılarak mahkemeler açılmış, teftiş mekanizmasına işlerlik kazandırılmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca mahkemelerin iş yoğunluğunun azaltılmasına, işlemlerin hızlı yürütülmesine yönelik tedbirler alınmıştır. Bütün bu adımlar Anadolu’daki mahkemelerin iş ve işlemlerinde ne gibi sonuçlar doğurmuştur? Bu sorunun cevabını büyük ölçüde Tanin Gazetesi yazarı Ahmet Şerif Bey’in Anadolu seyahati sırasında gazetesine gönderdiği mektuplardan öğrenmek mümkün olmuştur. Ahmet Şerif’in gezi mektupları, 1908 ihtilalinin hemen akabinde yazıldıkları için, dönemin siyasi, sosyal, ekonomik yapısının Anadolu’ya nasıl yansıdığı hakkında kıymetli bilgiler vermiştir. Özellikle adalet sisteminin temel unsurları olan, mahkemeler, mahkeme personeli, yargılamalar gibi konulardaki tespitleri oldukça dikkat çekicidir. Ahmet Şerif, bu konulardaki düşüncelerini tarafsız bir gözle ifade etmiş, kendisi İttihatçı olmakla birlikte dönemin hükümetlerini ve yöneticilerini eleştirmekten de geri kalmamıştır. Bu çalışmada Ahmet Şerif’in taşradaki mahkemelerin fiziksel durumu, çalışma ortamları ve yargılamaların nasıl yapıldığı hakkındaki görüşleri örneklerle değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, Ahmet Şerif Bey’in Tanin’de yayımlanan mektuplarının yer aldığı Anadolu’da Tanin isimli kitaptan, konuyla ilgili arşiv belgelerinden ve bazı araştırma eserlerinden yararlanılmıştır.
Keywords : Ahmet Şerif, Mahkeme, Reform, Personel