Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931)

Authors : Mustafa Fırat GÜL

Pages : 21-41

Doi:10.38122/ased.838348

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Aksaray, Anadolu’nun ortasında, yolların kesişme noktasında yer alan bir şehirdir. Birçok devletin iz bıraktığı kadim bir coğrafyadır. Özellikle Anadolu Selçukluları Devleti döneminde parlak günler yaşamış; cami, han, kervansaray, köprü ve daha birçok eserle mamur edilmiştir. Daha sonraki asırlarda sıradan bir Anadolu şehri olmuştur. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde idari statüsü tenzil edilmiş ve 19. yüzyılın ikinci yarısı olmadan kaza insert ignore into journalissuearticles values(ilçe); olmuştur. 1920’ye kadar bu şekilde idare edilen Aksaray, Millî Mücadele’nin başlamasından kısa bir süre sonra müstakil liva yapılmıştır. 1923’te vilayet olan Aksaray sadece on yıl sonra yeniden kaza rütbesine düşürülmüştür. Aksaray başka bir ifadeyle Aksaraylılar ne olursa olsun bu kararlara karşı bir kızgınlık göstermeden zor zamanlarda devletin ve milletin yarasına merhem olmaya ellerinden geldiğince gayret göstermişlerdir. “Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler insert ignore into journalissuearticles values(1909-1931);” başlıklı çalışmada II. Meşrutiyet ile Cumhuriyetin ilk yılları arasındaki yaklaşık yirmi iki yıllık süredeki yardımlar tespit edilmeye çalışılmıştır. II. Meşrutiyet dönemiyle alakalı olarak Konya’da neşredilmiş gazetelere müracaat edilmiştir. Çünkü Aksaray idari taksimatta 19. yüzyılın ortalarından 1920’ye kadar Konya Vilayeti’nin Niğde Sancağının bir kazasıdır. Aksaray’da gazete, dergi olmadığı gibi Niğde’de de mevcut değildir. Bunun içindir ki süreli yayın sadece vilayette vardır. Konya Vilayet Gazetesi, Babalık Gazetesi önemli kaynaklardır. Cumhuriyet döneminde ise vilayet olan Aksaray’ın 1926 yılında “Aksaray Vilayet Gazetesi” neşriyata başlamıştır. Aksaray’ın orduya ve diğer yerlere yaptığı yardımlar için bahsi geçen gazeteler ve Devlet Arşivi’nde bulunan belgeler taranmıştır. Aksaraylıların Balkan Savaşları yıllarında ve sonrasında orduya yaptığı yardımlar tabloyla gösterilmiştir. Birinci Dünya Savaşı’ndan mağlup ayrılmış ve işgal edilmiş Osmanlı Devleti’nin enkazından yeni bir devlet kuran Türk Milletinin her ferdinin yaptığı gibi Aksaraylılar da yardımcı olmuştur. Ordunun en önemli ihtiyaçlarından olan tayyare için Aksaray’ın 1920-1933 arasında ilçesi olan Şereflikoçhisar’ın daha cömert olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Türk Ordusu, Cumhuriyet, Aksaray, Şereflikoçhisar