Ergenlerde Sosyal Başarı Hedefleri ve Akran Zorbalığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Authors : Nihan Arslan, Serhat Arslan, M. Furkan Kurnaz, Hilal Alkan

Pages : 426-442

View : 95 | Download : 122

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmanın amacı, sosyal başarı hedeflerinin akran zorbalığına etkisini kademeli bir şekilde incelemektir. Araştırmanın örneklemi 331 lise öğrencisidir. Araştırmanın verileri amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak online olarak elde edilmiştir. Katılımcıların 194\'ü (%59) kadın, 137\'si (%41) erkektir. 64 katılımcı 9. sınıf, 92 katılımcı 10. sınıf, 79 katılımcı 11. sınıf, 96 katılımcı 12. sınıf öğrencisidir. Araştırmada, Sosyal Başarı Hedefleri Ölçeği (Ölçek 3 alt boyut ve 5’li Likert tipinden oluşmaktadır) ve Akran Zorbalığı Ölçeği (Ölçek 10 maddeden ve bir alt boyuttan oluşmaktadır) kullanılmıştır. Sosyal başarı hedeflerinin alt boyutu ile; Performansa yaklaşma / Performanstan kaçınma ve akran zorbalığı. Ebeveyn tutumları ile akran zorbalığı davranışları arasındaki ilişki incelendiğinde, baskıcı ebeveyn tutumlarına sahip bireyler ile hoşgörülü ebeveyn tutumlarına sahip bireyler arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Baskıcı ebeveyn tutumlarına maruz kalan bireylerin akran zorbalığı davranışlarının kendilerinin de zorba olma düzeyinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ANOVA testi sonuçlarına göre bireylerin zorbalık davranışları babaların tutumlarına göre anlamlı farklılık göstermiştir. Ayrıca ergenlerin zorbalık davranışları, babalarının baskıcı tutumlarına karşı babalarının hoşgörülü tutumlarından giderek artmaktadır. Ayrıca akran zorbalığı davranışları da ergenlerin annelerinin tutumlarına göre farklılık göstermektedir. Annesi baskıcı tutum sergileyen ergenlerin zorbalık davranışları, annesi hoşgörülü tutum sergileyen ergenlere göre daha yüksektir. Öte yandan ergenlerin sosyal becerilerini olumsuz etkileyen performanstan kaçınma davranışlarının baba tutumları açısından göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Koruyucu baba tutumuna sahip ergenlerin performanstan kaçınma davranışları, hoşgörülü baba tutumuna sahip ergenlerin performanstan kaçınma davranışlarından daha yüksektir. Araştırmanın bulguları literatür kapsamında tartışılmıştır.
Keywords : Sosyal başarı hedefleri, akran zorbalığı, aracı rol