HADİSTEKİ RİVAYET FARKLILIKLARINA BİR BAKIŞ

Authors : R. Marston Speight / Çev. Zişan TÜRCAN

Pages : 3-14

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2010-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın esas aldığı temel, sahabilerin ardından gelen insert ignore into journalissuearticles values(tâbiî); bir derleyicinin, Peygamber’in meşhur arkadaşı Ebû Hureyre’den insert ignore into journalissuearticles values(ö. 53/678); dinlediği ve kaydettiği iddia edilen Peygamber sözlerinin en eski derlemesi olan Hemmam b. Munebbih’in insert ignore into journalissuearticles values(ö. 101/719 ya da 132/750);1Sahîfesi’dir. Mevcut birkaç el yazmasına göre eser 140 civarında hadis metni içermektedir. Ben Muhammed Hamidullah’ın2, Berlin ve Şam’da bulunmuş iki farklı el yazmasının mukayesesine dayalı olarak ortaya konulan 137 hadisin yer aldığı tahkikli nüshasını kullandım. Sahîfe insert ignore into journalissuearticles values(bir defter yaprağıdır ve dolayısıyla “el yazmasıdır”); klasik kitapların şekillenmesinden önceki asırda ortaya çıkmış hadis defterlerine işaret etmek için kullanılan bir terimdir.3 Bir kontrol grubu şeklinde kullanarak Hemmam b. Munebbih’in Sahîfesi’ni, İbn Hanbel insert ignore into journalissuearticles values(Musned);, el-Buhârî insert ignore into journalissuearticles values(Sahîh); ve Muslim’in insert ignore into journalissuearticles values(Sahîh); eserlerinde bulunan aynı hadislerin yaklaşık 1500 farklı varyantı ile karşılaştırdım. Bu üç kitap 3./9. yüzyıla aittir. Varyantların çoğunun ilk râvisi Ebû Hureyre’dir, fakat Hemmam b. Munebbih, sened zincirinin ikinci halkasını teşkil eden diğer birkaç râviden sadece birisidir. Makaleyi kontrol edilebilir sınırlar içerisinde tutmak amacıyla ortaya konulan bu kitap seçimi gelişigüzel yapılmıştır. Sahîfe’nin metinleri tek tek en eski versiyonlar değildir, fakat eser bir bütün olarak mevcut içerisindeki en eskilerden biridir. Ayrıca içeriğinin tutarlı bir şekilde kısa ve özlü oluşu, pek çok rivayet farklılıklarında görülen detaylandırma örnekleriyle örtüşmüyor. Sahîfe’de yer alan varyantların büyük bir kısmı, ziyade insert ignore into journalissuearticles values(expansion);, ihtisar insert ignore into journalissuearticles values(abridgement);, hazf insert ignore into journalissuearticles values(omission);, ilgâ insert ignore into journalissuearticles values(ellipsis);, takdim ve tehir insert ignore into journalissuearticles values(inversion); ve benzerleri gibi genellikle önceki müdahalelerle biçimlenmiş nakletme uygulamalarının örneklerini sunmaktadır. Tahmin edilebileceği gibi, Hemmam’daki metinler ile İbn Hanbel, Buhârî ve Muslim’de kaydedilmiş aynı isnada sahip rivayetler, haberlerin manasına etki etmeyen birkaç hazf ve ziyade dışında neredeyse tam bir benzerlik taşır. Diğer taraftan aynı ha
Keywords :