Hemodiyaliz Uygulanan Hastalarda Egzersiz Engellerinin Belirlenmesi/Determination of Exercise Barriers in Patients Undergoing Hemodialysis

Authors : Muhammet AKKOYUN, Zülfünaz ÖZER

Pages : 102-114

Doi:10.47565/ndthdt.2021.38

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2021-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma hemodiyaliz uygulanan hastalarda egzersiz engelleri ve etkileyen faktörlerin saptanması amacıyla yapılmıştır.  Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma, İstanbul’da Avrupa yakasında bulunan iki diyaliz merkezinde Aralık 2020-Şubat 2021 tarihleri arasında 200 hemodiyaliz hastası ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu, ‘Modifiye Charlson Komorbidite İndeksi insert ignore into journalissuearticles values(MCKİ);’, ‘Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi insert ignore into journalissuearticles values(IPAQ’); ve ‘Diyaliz Hastalarında Egzersiz Yararları/Engelleri Ölçeği insert ignore into journalissuearticles values(DPEBBS);’ ile yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Bulgular: Hastaların, yaş ortalaması 57,52±16,42 olup hemodiyaliz uygulama yıl ortalaması 5,72±4,33’tür. Hastaların %61’i erkek, %77’si evli, %28’i ilkokul mezunu, %62’si çalışmamaktadır. Hastaların, %86,5’inin farklı kronik hastalıkları bulunduğu, %27,5’inin sigara kullandığı, %10’unun düzenli egzersiz yaptığı ve %35,5’inin fazla kilolu olduğu tespit edilmiştir. Hastaların %43,2’sinin egzersiz yapmak istemediği, %21,4’ünün egzersiz konusunda sağlık çalışanları tarafından bilgilendirilmediği ve %10,9’unun egzersiz yapacak alanı olmadığı için egzersiz yapmadığı belirlenmiştir. Haftalık MET toplam puanına göre hastaların %15’i inaktif, %78’i minimal aktif ve %7’si ise yeterince aktiftir. Hastaların MCKİ puan ortalaması 6,54±5,04 bulunmuştur. DPEBBS toplam puan ortalaması 62,09±9,28 bulunmuştur. Cinsiyet, eğitim durumu, çalışma durumu, sigara içme, aktivite durumu ve düzenli egzersiz yapma durumlarına göre DPEBBS ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermektedir. Yaş, hemodiyaliz uygulama süresi ve MCKİ ile DPEBBS arasında negatif yönde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Hemodiyaliz uygulanan hastaların egzersiz yararları algısının orta düzeyde, fiziksel aktivite düzeylerinin ise yeterli olmadığı görülmüştür. Erkekler, üniversite mezunları, tam zamanlı çalışanlar, yeterli aktif olanlar, genç yaşta olanlar, hemodiyaliz uygulama süresi az olanlar ve komorbiditesi az olan hastalar egzersizin yararlı olduğunu düşünmektedir.
Keywords : Egzersiz, Engeller, Fiziksel Aktivite, Hasta, Hemodiyaliz