İNSUYU MAĞARASI`NIN KURU GÖLLERİ İLE CİNE OVASI AKİFERİ ARASINDAKİ HİDRODİNAMİK İLİŞKİ

Authors : Suat TAŞDELEN

Pages : 795-807

Doi:10.28948/ngumuh.444795

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2018-07-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsuyu mağarası, Türkiye`nin en önemli karst bölgesi olan Toros Dağları`nın batı kesiminde ve Burdur ilinde yer alır. Yüzey drenaj alanı yaklaşık 70 km 2 olup, yıllık yağış miktarı 731 mm`dir. Mağara, birbirine bağlı farklı boyutlarda birçok yeraltı gölü içerir. Drenaj alanı, topoğrafik olarak bölgedeki en yüksek konumda olduğu için, bu göller, drenaj havzasındaki su dengesi denkleminin ana bileşenlerinden sadece yağmur suyunun infiltrasyonu ile beslenir. Mağaranın doğal giriş ağzında, deniz seviyesinden 1191.53 metre yükseklikte İnsuyu mağara kaynağı bulunur. Bu kaynak, doğal bir dolusavak gibi bu kot üzerinden yeraltı göllerinin drenajını sağlar. Mağaranın batı tarafında 22 km 2 `lik bir alana sahip Çine ovası akiferi, Burdur şehri için bölgedeki en büyük tatlı su rezervidir. Buradan pompalanan su, kentsel kullanım ve tarımsal sulama için önemli miktarda su sağlar. Bu akifer ile mağaranın yeraltı gölleri arasında sıkı bir hidrodinamik etkileşim vardır. Bölgede 1984 yılında başlayan yarı kurak dönem, zamanla suya olan talebin artmasına yol açmıştır. Aşırı pompalama devam ettiği için, öncelikle yeraltı suyu seviyeleri hızla düşmüş ve daha sonra, İnsuyu mağara kaynağı tamamen kurumuştur. Sonuç olarak, aynı sebepten mağaradaki yeraltı göller kısa sürede neredeyse tamamen kurumuştur. 1986 yılından itibaren, akiferler ve yeraltı suları bir daha ortalama şartlara geri dönememiştir.
Keywords : İnsuyu mağarası, Çine ovası, Yeraltı Gölü, Burdur