NİĞDE KENT MERKEZİ ALÜVYON AKİFERİNİN YERALTISUYU KALİTESİNİ ETKİLEYEN DOĞAL VE ANTROPOJENİK FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Authors : Uğur Erdem DOKUZ, Selma YAŞAR KORKANÇ, Mustafa KORKANÇ

Pages : 1095-1100

Doi:10.28948/ngumuh.502263

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :     Sürdürülebilir bölgesel kalkınmanın başlıca koşulu doğal kaynak potansiyelinin sağlıklı şekilde saptanarak, sürdürülebilir kullanımının sağlanmasıdır.  Niğde ilinin üzerine kurulmuş olduğu alüvyon örtü, kendisini oluşturan bölgesel jeolojik faktör sebebiyle heterojen bir yapıya sahiptir. Alüvyon örtü doğu ve güneydoğusunda yayılım gösteren Aşıgediği Metamorfitleri insert ignore into journalissuearticles values(gnays, kuvarsit, mermer); ve batı, kuzeybatısında yayılım gösteren Melendiz Volkanitleri insert ignore into journalissuearticles values(andezit, piroklasitk); arasında sınır oluşturmaktadır. Bölge tektonik olarak da Niğde ve Tuz Gölü fay zonlarının etkisindedir. Söz konusu jeolojik yapı, alüvyon örtünün son derece heterojen şekilde gelişmesine sebep olmuştur. Bu durum bölgenin hidrojeolojik karakterini de doğrudan etkilemektedir. Söz konusu jeolojik ve hidrojeolojik koşulların kontrolünde Niğde kent merkezinde bulunan alüvyon akiferi de doğu ve güneydoğusundan metamorfik insert ignore into journalissuearticles values(mermer);, batı ve kuzeybatısından volkanik insert ignore into journalissuearticles values(andezit); litolojilerden oluşan akiferlerle çevrelenmiş ve bu akiferler ilehidrojeolojik olarak etkileşim halindedir. Çalışma kapsamında kurak insert ignore into journalissuearticles values(Eylül-2016); ve yağışlı insert ignore into journalissuearticles values(Mayıs 2017); dönemlerde fizikokimyasal insert ignore into journalissuearticles values(pH, DO, T, EC); ölçümler ve seviye ölçümleri ile kimyasal insert ignore into journalissuearticles values(anyon-katyon, PO 4 ve NO 3 ); analizler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar hidrojeokimyasal hesaplamalar, diyagramlar ve alansal değişim haritaları yardımıyla değerlendirilmiştir.  Sonuç olarak Niğde ili kent merkezinin de bulunduğu alüvyon akifer su kalitesi bakımından doğal ve antropojenik etkiler altında olduğu anlaşılmıştır. Buna göre Niğde kent merkezi yeraltısuları, bölgenin jeolojik yapısıyla uyumlu olarak Ca-HCO 3 su tipine sahip olmakla birlikte, yine doğal-jeolojik faktörlerin etkisiyle yer yer Mg, Na ve SO 4 iyonlarınca da zenginleşerek Ca-Mg-HCO 3 , Ca-Na-Mg-HCO 3 ve Ca-SO 4 -HCO 3 tipinde sular oluşmuştur. Bu durumun başlıca sebebi alüvyonu çevreleyen ve besleyen komşu litolojilerdir. Özellikle alüvyonun kıyı kesimleri itibariyle zirai, endüstriyel ve evsel kirleticiler de yeraltısularında izlenmektedir. Ayrıca çalışma alanının güneyine doğru SO 4 bakımından zengin sıcak suların da alüvyon akiferi etkiledikleri saptanmıştır.
Keywords : Alüvyon Akifer, Hidrojeokimya, Yeraltısu kirliliği, Niğde Kent Merkezi