Şistlerin dayanım anizotropisinde sıcaklık ve pH’ın etkisi

Authors : Mehmet Özdemir, Sunay Beyhan, Kaan Erarslan

Pages : 1318-1324

Doi:10.28948/ngumuh.1308451

View : 52 | Download : 94

Publication Date : 2023-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Madencilik çalışmaları proje süreçlerinde kayaç dayanımı önemli bir parametredir. Sedimanter ve metamorfik kayaçlar gibi dayanım anizotropisi açısından yönelimlere göre farklı dayanım özellikleri gösteren kayaçlarda dayanım değerleri dağılımı önem arz etmektedir. Bunun birlikte farklı sıcaklıklarda ve pH’larda çalışmalar yapılabilmektedir. Yaz, kış, asidik ve bazik ortamlarda dayanım değerleri değişebilmektedir. Bu çalışmada Türkiye Kastamonu ili Hanönü ilçesindeki bakır madeninden şist numuneleri alınmıştır. Yeşil şist ve mika şist gibi metamorfik kayaçların dayanım anizotropisinin yanında farklı sıcaklık (5°C ve 35°C) ve pH’larda (2, 7 ve 12) dayanım değerlerinin değişimi incelenmiştir. Genel olarak her iki kayaç için 15°-45° derecelerde minimum dayanımlar, 60°-90° dereceler arasında ise maksimum sonuçlar elde edilmiştir. Genellikle her iki kayaç 5°C’de maksimum dayanım dağılımı göstermiştir. Mika şist için pH parametresinde maksimum dayanım pH12’de, diğer pH’larda yakın dağılım, yeşil şist için ise tüm pH değerlerinde benzer dağılım elde edilmiştir. Mika şist için derece, sıcaklık ve pH parametreleri, yeşil şist için ise derece ve sıcaklık parametreleri dayanımda etkili olmuştur. Kayaçlarda farklı parametrelerin değişiminin dayanıma etkisinin incelenmesi proje ve işletme süreçlerinde katkı sağlayacaktır.
Keywords : Anisotropy, Mika Şist, pH, Sıcaklık, Yeşil Şist