ENKİ KÜLTÜ`NÜN ANADOLU`DAKİ YANSIMALARI

Authors : Seher ŞENTÜRK

Pages : 111-117

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2019-12-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Sümerlerin bilgelik - su tanrısı Enki ve yardımcıları olan Yedi Bilgelerin gerçekle ş tirdi ğ i inisiyasyon törenleri Mezopotamya sanatına özellikle Yeni Assur ve Yeni Babil Dönemlerinde damgasını vurmu ş tur. Enki Kültü, devletin en üst kademesinin temsil edildi ğ i saraylarda ziyaretçileri ve elçileri kapıda bekleyen do ğ aüstü varlıkların koruyucu heykelleriyle kar ş ılayıp, taht odasına gidene dek, iki taraflı koridorlarda tüm görkemini gözler önüne sermi ş  ve en güzel örneklerini kralın arkasında bulunan duvarlardaki kabartmalarda göstermi ş tir. Kraliyet ailesinin ki ş isel e ş yaları ve ya ş am alanlarını süsleyen motifler, bilgelerin hayat a ğ acı etrafında gerçekle ş tirdikleri - zaman zaman kralların da katıldı ğ ı - ritüellerin anlatıldı ğ ı sahnelerden olu ş ur. Bakraç ve çam kozala ğ ı ile serpe i ş lemi yapan bilgelere stilize hayat a ğ acı motifi yanında lotus çiçe ğ i, keçi insert ignore into journalissuearticles values(Enki’nin kendisini temsil eder);, aslan ve ku ş  ba ş lı insan gövdeli kanatlı varlıklar yada aslan ve bo ğ a vücutlu insan ba ş lı kanatlı varlıklardan olu ş an figürler e ş lik eder. Bu kültün halk inançlarında da önemli bir yer tuttu ğ u gözlenmi ş tir. Kapı altlarına gömülen heykelcikler ve silindir mühürlerde bu izler kendini hemen belli eder. Mezopotamya’da geni ş  bir etki alanına sahip Enki Kültü; Hitit, Urartu ve Phryg sanatını etkisi altına almı ş ; kabartmalarda, kralların ki ş isel e ş yalarında, süsleme sanatı ve edebiyatta yer edinmi ş tir. Hitit ve Phryglere ait yerle ş im alanlarından Alacahöyük, Arslanta ş , Aslantepe, Kargamı ş , Kalaba Köyü,  İ lhamlı Köyü, Etimesgut ve Ahi Yakup’taki kabartmalar incelendi ğ inde inisiyasyon töreni yapan bilgeler, demonik varlıkların gerçekle ş tirdi ğ i ritüel sahneleri Mezopotamya’daki örneklerinin birer kopyası mahiyetindedir. Urartular için de durum pek farklı sayılmaz. Sanatsal form Mezopotamya’daki aslına uygun  ş ekilde devam ettirilmi ş tir.
Keywords : Enki Kültü, sanat, Mezopotamya, Hitit, Urartu Sanatı