Tanzimat ve Meşrutiyet döneminde kadın haklarına ilişkin basın odaklı genel değerlendirme

Authors : Filiz GÜLSEVİN ERSÖZ

Pages : 225-234

View : 7 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Tanzimat ve Meşrutiyet ile birlikte çeşitli alanlarda yenileşme adımları atmaya başlamıştır. Askeri alanda başlayan yenileşme hareketi eğitim, dil, kültür, aile hayatı ve kadın hakları gibi toplumun diğer alanlarında hissedilmiştir. Kadınlara ilişkin atılan adımlar ise bu dönemin dikkat çeken, tartışılan yenileşme hareketlerindendir. Tanzimat ve Meşrutiyet kadın sorunları ve kadınların sosyal yaşamlarıyla ilgili net çözümler, köklü değişiklikler getirmese de kadın özgürlüğü, kadın hakları ile ilgili kavramları tartışmaya açmış, bu konularda fikir üretilmesini sağlamış ve kadınların eğitimi konusunda ciddi adımlar atmıştır. Kadınlara uygulanan negatif ayrımcılık, kadının eğitim özgürlüğü, kadının tutsak edilmesi, kadınların kıyafetleriyle ilgili kurallar gibi konuları gündeme getirmişlerdir. Tanzimat ve meşrutiyet kadınlar için büyük bir umut olmuştur. Bu dönem, kadının basında sesini duyurmasını sağlamıştır. Tanzimat yenileşmenin, eğitimin, bilimin önemini anlama, bunların gelişimi için girişimlerde bulunma ve tüm bunları yazılı bir belge ile meşrulaştırma ve kuvvetlendirme yolunu seçme açısından düşünüldüğünde toplumu başka bir boyuta ulaştırmıştır. Sanayileşme çabaları da bu dönüşümün gerekliliğini hem ortaya koymuş hem de bu dönüşüm için toplumsal bir zemin hazırlamıştır. Aynı şekilde Meşrutiyet de yönetimde halkın temsil edilmesi gerektiğini hatırlatan bir süreç olarak toplum anlayışını etkilemiştir. Bu çalışma Tanzimat ve Meşrutiyet gibi Osmanlı yenileşme tarihinde dönüm noktası olan iki gelişme sonrası kadın haklarına ilişkin düzenlemeleri ağırlıklı olarak basın odağında ele almıştır. Dönemin basın organlarında çıkan örnek makaleler, dönemi araştıran çalışmalar, yenileşme ile ilgili yazılan kitaplar incelenerek hazırlanan bu çalışmada kadın haklarına ilişkin gelişmelerin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır.
Keywords : kadın hakları, yenileşme, meşrutiyet, feminizm, tanzimat