Gözetimin insan odaklı boyutu: Gizli müşteri gözetimleri

Authors : Hilal ARSLANTAŞ

Pages : 64-76

View : 7 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İlkçağlardan beri, gündelik yaşamın her alanına kendine yer bulan gözetim, iktidarlar, kapitalizm, emek ve sermaye arasındaki ilişki, toplumun kontrol edilmesi gibi birçok alanda etkili bir araç olmuştur. Bu çalışmada, gözetimin tarihi gelişimi ve gözetim kuramının yaklaşımları ele alınacak ve Foucault’nun “disiplin toplumu” kavramsallaştırması ile iktidarların, gözetimi toplumu disipline etmek için kullandığı bakış açısıyla incelenecektir. Toplumu disipline etme aracı olarak kullanılan gözetim fabrikalar, okul ve hastaneler gibi gündelik yaşamın her alanında var olan bir olgu olmuştur. Özellikle işçilerin gözetimi güç ve iktidar kavramları açışından önemlidir. Çalışmada aynı zamanda gözetimin çeşitleri ele alınacak olup, bu gözetimin çalışma hayatında ve işçiler üzerindeki etkileri araştırılacak, teknolojik olarak her türlü gözetimin mümkün kılındığı iş yerlerinde, işçilerin iş yapma, gözetlenme ve denetlenme pratiklerinde ne gibi değişiklikler olduğu ve işçi gözetiminin önemi tartışılacaktır. Gizli müşteri gözetimleri veya uygulamaları, günümüzde pek çok sektör için vazgeçilmez uygulamalardan biridir. Şirketler tarafından müşteri memnuniyeti, hizmet kalitesi ve performans ölçme aracı olarak tercih edilen gizli müşteri uygulamalarına, gözetim kavramı açısından bakılacaktır. Modernite öncesinde olduğu gibi birebir gözetleme tekniklerinden bugün bahsetmiyor olsak da teknolojik gözetimin yanı sıra insan aracılığıyla birebir gözetleme hala mevcuttur. Bu bağlamda, işçileri teknolojik olarak gözetleyen şirketlerin gizli müşteri gözetimleri yöntemi gibi insan odaklı bir yöntemi kullanarak işçileri disipline etme şekilleri açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : Gözetim, iktidar, disiplin, işçi gözetimi, gizli müşteri gözetimleri