Popper`da bilgiyi üretme biçimi ve eleştirel akıl kavramı

Authors : Ali TANER

Pages : 26-37

View : 9 | Download : 15

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilimsel gelişmeler toplumları etkilediği kadar bilimin kendisini de doğrudan etkilemektedir. Bilimsel gelişmeler genelde tartışmalı olarak gerçekleşmiş ve bunun bir parçasını da pozitivizm oluşturmaktadır. Pozitivizm akıl doğrultusunda deney ve gözlem yöntemini kullanmaktadır ve bilimsel bilgininin çizgisel gelişimine inanmaktadır. Özellikle mantıksal pozitivistler bu görüşü sıkı sıkıya benimsemektedir. Popper ise bu anlayışa eleştiriler getirmekte doğrulama yerine yanlışlama yöntemini devreye koymaktadır. Bilimde doğrulama mantığını yanlış sonuçlar içerecek ve dogmatizmi doğuracaktır. Bilimsel araştırmalarda şüpheciliğe önem veren Popper mutlak doğruya ulaşmanın imkânsız olduğunu düşünmektedir. Ayrıca tümevarım konusunda da eleştiriler getiren Popper genel geçer bilgi kümelerini reddetmektedir. Bilimsel yaklaşımda eleştirel kapasite üzerine duran Popper elde edilen bulgular ne kadar eleştiriye açıksa o kadar bilimsel gelişmeye hizmet ettiğini ifade etmektedir. Bilimsel gelişmelerin ancak özgürlükçü, eleştiriye açık ve demokratik açık toplumlarda yaşanabileceğini söyleyen Popper toplumsal yapıda açık toplumların önemini vurgulamaktadır. Çalışma kapsamında Popper’ın bilimsel bilgi üretimine dair görüşleri ele alınacak bilimsel bilgiye yaklaşımı, eleştirileri ve toplumsal düzen için kavramsallaştırmaları açıklanacaktır. Ayrıca toplumların yapısı aktarılarak açık topluma dair görüşlerine yer verilerek ideal toplum kavramsallaştırması anlatılacaktır.
Keywords : Popper, yanlışlama, eleştirel akıl, bilimsel bilgi, toplumsal yapı