Bireysel ve kültürel travma tarihinin ilişkiselliği

Authors : Ayşe Burcu TUNCA KÖMÜRCÜ

Pages : 95-106

View : 7 | Download : 7

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Gündelik kullanımda travma, tıbbi ya da psikolojik olana gönderme yapmaktadır. Bu kullanımın tarihsel izini on dokuzuncu yüzyıla kadar sürmek mümkündür. On dokuzuncu yüzyılda endüstriyel gelişimin ivme kazanmasıyla demiryolu kazaları patlak vermiş ve daha önceki dönemlerde rastlanmayan trajik sonuçlar doğurmuştur. Bu kazaların patlak verişiyle travma kavramı, on dokuzuncu yüzyılın önde gelen hastalıklarından olan histeri ile birarada tartışılmaya başlanmıştır. Demiryolu kazazedelerin gelişen semptomlar çeşitli tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Kazanın fiziksel etkisinden bağımsız gelişen bu semptomlar, bu etkilerin psikolojik olma ihtimalini tartışmaya açmıştır. Kazazedelerin açtıkları tazminat davaları ve bu davaların sonuçsuz kalması, travma tartışmalarının Birinci Dünya Savaşı’na kadar sönümlenmesine yol açmıştır. Birinci Dünya Savaşı’nda askerlerde gözlenen savaş nevrozlarıyla, travma tartışmaları yeniden alevlenmiş ve savaş nevrozunun daha spesifik bir formu olan mermi şoku ön plana çıkmıştır. Milyonlarca askeri etkileyen mermi şoku, travmanın artık salt bireysel psikolojinin konusu olmaktan çıkmasına ve kitleleri etkileyen kolektif travma biçimi olarak kültürel boyuta evrilmesine neden olmuştur. Yirminci yüzyılın savaş deneyimleri kültürel travma olarak adlandırılan yeni bir araştırma alanını doğurmuştur. Bu çalışmada travmanın, meydana gelen olayın doğrudan sonucu olmadığını, deneyim sonrası geliştirilen söylem ve anlatıyla inşa edilen bir olgu olduğunu iddia eden kültürel travma teorisi ile travmayı psişeye yerleştiren psikolojik travma anlayışı arasında arasında ortak ilkeler anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, travmanın sosyokültürel bağlamda okunabileceğinin emareleri sunulmaktadır.
Keywords : travma tarihi, histeri, demiryolu kazaları, mermi şoku, psikolojik travma, kolektif travma