Sosyal medya, sosyal ağ ve sosyal paylaşım sitesi/ağı üzerine sosyoloji alanında hazırlanan lisansüstü tezlerin analizi

Authors : Özge Çelik

Pages : 104-118

View : 92 | Download : 73

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Sosyal medya, gündelik hayat içerisinde insan ilişkilerinin sürdürülmesine büyük oranda aracılık etmektedir. Çevrimdışı yaşamın çevrimiçi alana etkisi olduğu gibi çevrimiçi alan da çevrimdışı yaşamı etkilemektedir. Bu etkiler sosyoloji bilim dalının başlıca konuları olan birey, kurum ve toplum ilişkilerine tesir etmektedir. Bu nedenle çalışmada, sosyoloji bilim dalında sosyal medya, sosyal ağ ve sosyal paylaşım sitesi/ağı konularında hazırlanan yüksek lisans ve doktora tezlerinin bu konuları nasıl ele aldığının ortaya konulması amaçlanmaktadır. Sosyal medya kavramının sosyoloji alanında yayınlanan lisansüstü tezlerinde nasıl ele alındığını analiz etmenin alanda yapılacak yeni araştırmalara katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Yükseköğretim Kurumu’nun web sayfasındaki Ulusal Tez Merkezi’nde sosyoloji bölümünde yayınlanan sosyal medya, sosyal ağ ve sosyal paylaşım sitesi/ağı konularında hazırlanan lisansüstü tezlerin betimsel analizi yapılmıştır. Tezlerin yayınlanma yılı, kullanılan yöntem, incelenen uygulamalar, veri toplama araçları ve yöntemi, tez konusu, örneklem grubu, hangi illerde uygulama yapıldığı değerlendirilmiştir. Sosyoloji alanında ilk tez 2009 yılında yapılmıştır. 2009 yılından itibaren hazırlanan 79 yüksek lisans ve 11 doktora tezi olmak üzere 90 lisansüstü tez incelenmiştir. Araştırma sonuçları; sosyoloji alanında sosyal medya, sosyal ağ ve sosyal paylaşım sitesi/ağı konularında hazırlanan lisansüstü tezlerin çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu; en fazla yüksek lisans tezinin İnönü Üniversitesi’nde, doktora tezinin ise Selçuk Üniversite’sinde hazırlandığı tespit edilmiştir. Lisansüstü tezlerde çoğunlukla nitel yöntem kullanılmıştır. En fazla kullanılan veri toplama tekniği ankettir. Tezler konu olarak en fazla sosyal medya kullanımı, mahremiyet kavramı, sosyalleşme, beden inşası/algısı üzerinedir. Tezlerin çoğunluğu saha araştırması yapılan tezlerdir ancak kuramsal çalışmalar da bulunmaktadır. Tezlerde en fazla tercih edilen örneklem grubu üniversite öğrencileridir. Saha araştırmasının en fazla yapıldığı il Konya’dır. Araştırma sonucuna bağlı olarak, sosyal ağ analizi vb. dijital yöntemlere tezlerde yer verilmesi önerilmektedir.
Keywords : Sosyal medya, sosyal ağ, sosyal paylaşım sitesi, sosyal paylaşım ağı, lisansüstü tezler, sosyoloji