Batı felsefesinde aklın dekonstrüksiyonu

Authors : Selahattin Karakurt

Pages : 114-124

View : 257 | Download : 122

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Batı felsefesi, aklı ve rasyonalizmi uzun süredir insan bilgisinin ve ilerlemesinin temel taşları olarak görmüştür. Ancak, 20. yüzyılın ortalarından itibaren postmodern düşünce akımının etkisiyle, bu geleneksel anlayışlar sorgulanmaya başlanmıştır. Aklın dekonstrüksiyonu, özellikle Jacques Derrida\\\'nın çalışmaları aracılığıyla, Batı felsefesindeki akıl ve rasyonalite kavramlarının temelini sarsmış ve yeniden değerlendirilmesine yol açmıştır. Bu makalede, aklın dekonstrüksiyonunun kökenleri, temel argümanları ve etkileri ele alınacaktır. Derrida, Batı metafiziğinin temelinde yer alan ikiliklerin (örneğin, akıl-duygu, özne-nesne) ve bu ikiliklerin oluşturduğu hiyerarşilerin içsel tutarsızlıklarını göstermeyi amaçlamıştır. Dekonstrüksiyon yöntemi, metinlerin ve düşüncelerin içsel çelişkilerini ve zayıflıklarını açığa çıkararak, onların kesinlik iddialarını sorgular. Bu bağlamda, aklın dekonstrüksiyonu, rasyonalitenin mutlak ve evrensel bir kavram olmadığını, aksine tarihsel, kültürel ve dilsel bağlamlara bağlı olarak değişkenlik gösterdiğini ortaya koyar. Aklın dekonstrüksiyonu, rasyonalitenin temel varsayımlarını ve bunların toplum üzerindeki etkilerini de eleştirir. Rasyonalitenin mutlak ve evrensel olarak kabul edilmesi, belirli güç yapılarının ve otoritelerin meşrulaştırılmasına hizmet edebilir. Bu nedenle, aklın dekonstrüksiyonu, sadece felsefi bir sorgulama değil, aynı zamanda toplumsal ve politik bir eleştiridir. Derrida\\\'nın çalışmaları, akıl yürütmenin belirsizlik ve çok anlamlılık içeren doğasını vurgular. Anlamın sürekli bir ertelenme ve farklılık süreci içinde oluştuğunu ileri sürer. Bu durum, herhangi bir metnin veya düşüncenin kesin ve değişmez bir anlama sahip olamayacağı anlamına gelir. Dolayısıyla, aklın dekonstrüksiyonu, akıl yürütmenin bu dinamik ve değişken doğasını açığa çıkarır.
Keywords : Akılcılık, Dekonstrüksiyon, Metafizik, Varlık, Doğruluk, Hiyerarşi