Temel İnsan İhtiyaçları Teorisi ve Şili’deki Mapuçe Çatışması

Authors : Sezai OZCELİK, Sedat TAŞKIRAN

Pages : 165-199

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2021-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Mapuçeler, tarihi geçmişi M.Ö.’ye dayanan yerli topluluktur. Şili sınırları içinde yaşamaktadırlar. İnka İmparatorluğu ve İspanyolların işgaline uğramış ve direnmişlerdir. Mapuçeler, nihai bağımsızlığını 12 Şubat 1818 tarihinde elde ederek bu tarihten itibaren ulusal birliğini sağlamaya çalışan Şili Devleti sınırları içinde yaşamaya başladıktan sonra bazen çatışma ve şiddet içeren inişli ve çıkışlı dönemler geçirmişlerdir. Bağımsızlık sonrası başlayan ve günümüze kadar uzanan bu ilişki ve buna bağlı ortaya çıkan çatışma durumu, John Burton’un, temel insan ihtiyaçlarının karşılanmamasının veya engellenmesinin çatışmalara neden olduğunu savunan Temel İnsan İhtiyaçları Teorisi insert ignore into journalissuearticles values(TİİT); çerçevesinde kronolojik düzen içerisinde ele alınmıştır. Bu bağlamda, bu çalışma ile uluslararası literatürde önemli yere sahip Latin Amerika yerli halk hareketleri ve çatışma çözümü alanında bilimsel çalışma olarak ortaya çıkmıştır. Latin Amerika’ya yönelik çatışma analizi ve çözümü alanındaki yetersiz durumu, Türkçe alan yazınına akademik çalışmayla katkıda bulunmaktadır. Ayrıca nitel araştırma yöntemine başvurulan bu çalışma kapsamında literatür taraması sonucu elde edilen tarihi veriler analiz edilmiştir. Şili Devleti ile Mapuçe toplumu arasındaki ilişkilerin politik, ekonomik ve sosyolojik açıdan incelenmesi ve TİİT çerçevesinde değerlendirilmesi suretiyle elde edilen bulgular ışığında Mapuçe toplumu ile Şili Devleti’nin temel ihtiyaçları belirlenmiştir. Sonuç olarak, bu araştırmayla yeterince karşılanmayan temel ihtiyaçların çatışmalara neden olduğu görülmüş ve buna bağlı olarak Şili’de şiddetli çatışma potansiyeli olan konuda çatışmaların çıkmadan önlenebilmesine olanak sağlayabilecek öneriler sunulmuştur.
Keywords : Şili, Mapuçe, Çatışma Analizi, Çatışma Çözümü, Temel İnsan İhtiyaçları Teorisi