İnsani Müdahale ve Koruma Sorumluluğu Yaklaşımlarına Karşı Egemenlik Kalkanı

Authors : Selma YAKUT

Pages : 28-70

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsani müdahale ve koruma sorumluluğu yaklaşımları ile devletlerin uluslararası sistemde kendilerini korumak için kullandıkları egemenlik kalkanının sadece hak değil aynı zamanda sorumluluklar da içerdiği öne sürülmüş ve devlet egemenliğinin devlet içi çatışmalardan doğan soykırım, etnik temizlik, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve diğer insan hakları ihlallerine karşı vatandaşlarını koruma sorumluğunu da içerdiği hatırlatılmıştır. Vatandaşlarını mezalim suçlarına kaşı korumakta isteksiz ya da yetersiz olan devletin egemenliği aşılıp uluslararası topluma koruma sorumluluğu aktarılmıştır. Bu çalışmada devlet egemenliğinin üstünlüğü ile onu perçinleyen iç işlerine karışmama ve kuvvet kullanmama ilkelerinin insani müdahale ve koruma sorumluluğu yaklaşımlarının gelişimine etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Mevcut durumda her iki yaklaşımın mutlak egemenlik anlayışı karşısında nasıl ilerlediği incelenerek geleceğe yönelik çıkarımlara ulaşmak hedeflenmiştir. Bu amaçlara ulaşmak için öncelikle insani müdahale ve koruma sorumluluğu yaklaşımlarının düşünsel zemini, kavramsal çerçevesi ve egemenlik kavramı ile ilişkisi incelenecektir. Bu minvalde yaklaşımları savunanlar ve karşıtların argümanları ile BM Antlaşması, insan hakları ve insancıl hukuk sözleşmelerinin konuya ilişkin hükümleri, BM Güvenlik Konseyi ve Genel Kurulu’nun konuya ilişkin kararları ve örf-adet hukuku konuya katkıları bakımından analiz edilecektir. Bugüne kadar uygulamada yaşanan örnekler ışığında egemenlik algısının yaklaşımlara etkisi değerlendirilecektir. Bu çalışmanın Türkçe literatüre katkı sağlaması umulmaktadır.
Keywords : İnsani Müdahale, Koruma Sorumluluğu, Korurken Sorumluluk, Sorumlu Koruma, Devlet Egemenliği