Edebiyat ve Tıp Arasındaki Güçlü Bağlar

Authors : Abdulhalik BAKIR, Abdulhamit DÜNDAR

Pages : 267-327

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2018-01-10

Article Type : Other Papers

Abstract :Tıp ve edebiyat kelimeleri hem anlam hem de amaç bakımından birbirine benzemektedirler. Edebiyatın manalarından bir tanesi ed-de’bu yani çalışmayı alışkanlık haline getirene kadar şevkle devam etmektir. Bu yüzde ed-de’bu kelimesinin edeb kelimesine dönüştüğü söylenmiştir. Kelime ayrıca nefsi terbiye, ahlak ve davranışı güzelleştirmeye de delâlet eder. Şiir, kıssa, ahbâr ve ensâb öğrenimi ve rivâyetine de edeb denmiştir. Bazıları da yine kitap te’lif etmeye genel olarak edeb demişlerdir. Bilimin muhtelif sahalarındaki meşhur müelliflere hasrettiği Mu’cemu’l-Udebâ adlı eserinde Yâkût el-Hamevî [edeb kelimesi için]şu tarifeyer vermiştir: “Tebrîzî,Şerhu’l-Hamâse’de edeb hakkında şöyle diyor; Edeb, insanın yaptığı güzel ve kıymetli şeylere verilen isimdi, sonra kullanımı yaygınlaştı ve genel olarak söylenegelen bir şey oldu” . Hicri ikinci asrın yarısından sonra ise edeb kelimesioyun ve sanatları anlatanlar için kullanıldı.Bir kısım insanlar da edeb ismini toplumun bir kesimi için zaruri kurallar ve davranış biçimleri olarak kullanmışlardır. el-Hasan b. Sehl’den insert ignore into journalissuearticles values(ö. 226); şöyle bir söz rivayet edilmiştir: “Edeb ondur: ud, satranç, savlecân, tıp, hendese, binicilik, şiir, nesîb insert ignore into journalissuearticles values(eski Arap kasidesinde konusu aşk olan başlangıç);, önemli olaylar, sonra gece sohbeti şiirleri, hadis ve meclislerde insanların öğrendikleridir..” Câhız da tıbbı edebiyatın bir parçası olarak sayar. Keza, hicri dördüncü asrın ikinci yarısında, İhvânü’s-Sâfâ da risâlelerinde tıbbı, edebiyatın içinde saymaktadır. Onlar tıp ilmine bilim ve sanat dedikleri için, tıp hem bir bilim hem de sanattır. Fakat tıbba gelince, o T üçgeni gibidir; ruh ve bedenin ilacı, sihir, yumuşak huyluluk, irade ve alışkanlıktır.
Keywords : Edebiyat, Tıp, Arap Tarihi