Büveyhîlerin Kökeni Üzerine Tespitler

Authors : Abdulhalik BAKIR, Abdulhamit DÜNDAR

Pages : 10-44

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2021-07-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Büveyhî Hanedanı’nın kökenine dair rivayetleri incelemeyi amaçlamaktadır. Her ikisi de Büveyhîler devrinde yaşamış olan Ebû İshâk es-Sâbî ve İbn Mâkûla’nın kısmî farklılıklar gösteren Büveyhî şecereleri, ailenin kökenini Sâsânî hükümdarı Behrâm Gûr’a dayandırmaktadır. Behrâm’ı Araplardan kabul eden şecere, onun Dabbe b. Üdd’ün neslinden geldiğini iddia ederken, diğer şecere onu Sâsânî Hükümdarlarından Büyük Sâsân’a kadar götürmektedir. Bununla da Büveyhî ailesinin soyu, bir yandan Hz. Peygamber’in büyük atası Adnan’a, diğer taraftan da Sâsânî Hanedanına bağlanmak istenmiştir. Bu vesileyle Büveyhîlerin Arap, Fars, Türk ve Kürt gibi çeşitli etnik kökenden oldukları iddia edilmiş ve bunun için çeşitli mesnetler ileri sürülmüştür. Büveyhî hanedanının Türk olduğuna dair rivayetlerin bulunduğu da bu vesile ile ortaya konulacaktır. Biz bu çalışmada Büveyhîlerin kökenine dair doğrudan ve dolaylı biçimde nakledilen bilgileri bir araya getirerek bir nebze de olsa onların erken devirleri ve yaşayışları hakkında genel bir perspektif sunmaya, kökenleri hakkında bilgi vermeye ve bu bilgileri değerlendirmeye gayret ettik. Makalenin iç başlıkları, giriş, Büveyhî ailesinin konuştuğu dil, Büveyhîlerin nesebi meselesi, Büveyhîlerin dinî durumu, onların Türklerle olan ilişkileri, değerlendirme, sonuç ve kaynakçadan meydana gelmektedir.
Keywords : Buveyhîler, Behrâm Gûr, Türk, Deylem, Gîlân