Mehmed İzzet ve Mehmed Ali Aynî Arasında İçtimaiyat Dersleri Üzerine Bir Polemik

Authors : Yeliz OKAY

Pages : 2653-2662

Doi:10.26466/opus.590531

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Review Paper

Abstract :1913 yılında İstanbul Darülfünun’unda Ziya Gökalp’ın öncülüğünde ders olarak okutulmaya başlanan Sosyolojiinsert ignore into journalissuearticles values(İçtimaiyat);’nin zaman içinde ders kitapları da yayımlanmaya başlamıştır. Bunlar içinde hem telif hem de tercüme olan kitaplar bulunmaktadır. Cumhuriyet’in ilanının hemen ertesinde yayımlanan ilk Sosyoloji ders kitaplarından biri de Paris’teki  Sorbonne Üniversitesi’nde Felsefe bölümünde okuyan Mehmed İzzet tarafından tercüme edilen İçtimaiyat Dersleri başlıklı eserdir. Eser, sosyoloji eğitimi tarihi açısından çevrilen Cumhuriyet döneminin ilk genel sosyoloji ders kitablarından biri olma özelliği ile önplana çıkar.Sosyoloji terimlerinin Türkçe’leştirilmesinde de öncü olan Ziya Gökalp, Mehmed İzzet’in bu kitabında faydalandığı isim olmuştur. Ancak yine terimlerin Türkçe’leştirilmesi üzerinde çalışmaları bulunan Mehmed Ali Aynî İçtimaiyat Dersleri kitabının tercümesi ile ilgili olarak bir eleştiri yazısı kaleme almıştır. Mihrap Mecmuası’ndsa çıkan bu  makaleye Mehmed İzzet Millî Mecmua’da cevap vermiştir. Osmanlı Devleti’nin son döneminde yetişmiş ve dolayısıyla erken Cumhuriyet döneminin de ilk aydınları arasında yer almış bu iki kişinin bir Sosyoloji ders kitabı üzerinden yürüttükleri polemik bu alanda ilk polemiklerden biri olduğu için dikkate değerdir.
Keywords : Mehmed İzzet, Mehmed Ali Ayni, İçtimaiyat Dersleri