İstihbarat Süreci ve İnsan Kaynaklı İstihbaratın Analizi

Authors : Ozan KAVSIRACI

Pages : 700-719

Doi:10.26466/opus.773203

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2020-07-31

Article Type : Review Paper

Abstract :İstihbarat çalışmaları tarih sahnesinin her döneminde güvenlik politikalarının önemli bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Devletlerin kendilerine yönelik olası tehditlere karşı her zaman hazırlıklı olma isteği, istihbarat faaliyetlerini de kaçınılmaz kılmaktadır. İstihbaratın tanımlanmasına yönelik çok sayıda açıklama, istihbarat kavramını bilgi toplama faaliyeti ile ifade etmektedir. Ancak istihbarat faaliyetlerine asıl anlam kazandıran, elde edilen bilgilerin ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılmasıdır. Bu noktada istihbarat, bilgi toplamanın yanında toplanan bilgilerin değerlendirilmesi, işlenmesi ve karar alıcı mekanizmalara iletilmesi sürecini kapsamaktadır. Günümüzde tehditlerin çeşitlenerek asimetrik bir boyut kazanması, istihbarat çalışmalarının önemini arttırmakla birlikte istihbarat yöntemlerinin çeşitlenmesini de beraberinde getirmiştir. Güvenlik politikalarında devlet altı unsurların önem kazanmaya başlaması ve teknolojik gelişmelerin sağladığı sayısız imkânlar istihbarat üretimine yönelik süreci de etkilemiştir. İstihbarat faaliyetleri temel olarak, ihtiyaç duyulan bilgilere ulaşılması esasına dayanmaktadır. Bu noktada öncelikli konular, hangi bilgilere gereksinim duyulduğu, nasıl ve ne şekilde bu bilgilere ulaşılacağı önem kazanmaktadır. İhtiyaç duyulan bilgilere ulaşmak için de farklı metotlar kullanılmaktadır. Bu çalışmada istihbarat kavramı ve istihbarat üretim süreci açıklanarak istihbarat toplama yöntemleri incelenmiştir. İnsan kaynaklı istihbarat ile diğer istihbarat toplama yöntemlerinin unsurları değerlendirilmiştir. İnsana dayalı istihbarat yönteminin özellikle hedef unsurların düşünce ve niyetlerinin öğrenilmesinde sağladığı avantajlar ile yöntemin taşıdığı riskler ve sınırlılıklar analiz edilmiştir.
Keywords : İstihbarat, İstihbarat çarkı, istihbarat toplama metotları, insan kaynaklı istihbarat