Türk Eğitim Sisteminin Örgüt Yapısı: Denetim ve Merkezileşme

Authors : Mustafa ÇELİKTEN, Kemal AYYILDIZ, Yeliz YENİ ÇELİKTEN

Pages : 2847-2866

Doi:10.26466/opus.607124

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmada Türk Eğitim  Sisteminin örgüt yapısı biçimselleşmesi, merkezileşmesi ve denetimi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Eğitim örgütleri insan merkezli örgütler olduğu için aşırı biçimselleştirilmiş kurallar ve prosedürler kabul görmemektedir. Türk milli eğitim sisteminde zaman zaman biçimselleştirmeye yönelik girişimler olsa da süreç içerisinde esnemeler olduğu görülmektedir. Özellikle yönetsel açıdan bakıldığında resmi iş ve işlemlerin belli prosedürler yerine getirilmek suretiyle uygulanmaya başlandığı söylenebilir.Örnek vermek gerekirse kurumların resmi yazışmalarda izleyeceği yol ve yöntemler en ince ayrıntısına kadar Bakanlık tarafından belirlenmektedir. Yetkinin kullanılması açısından bakıldığında yetkinin örgütün üst kademelerinde toplandığı ve alt kademelere devredilmediği örgütler merkezileşme derecesi yüksek örgütler, yetkinin alt kademelere devredildiği örgütler ise merkezileşme derecesi düşük örgütler olarak adlandırılır. Örgütlerde merkezileşme derecesini kararlara katılım ve yetki kademesi olmak üzere iki temel ölçüt belirlemektedir. Kararlara katılım, çeşitli kademelerdeki çalışanların örgüt kaynaklarının dağıtımı ve örgüt politikalarının belirlenmesi gibi örgütün bütününü ilgilendiren konulardaki kararlara katılım derecesidir. Belirli amaçlara ulaşmak amacıyla kurulan örgütlerin, amaçlara ulaşma düzeyini belirlemek için denetime yer verilmektedir. Denetim kavramının birçok tanımı bulunmaktadır. Yapılan tanımlarda denetimin değişik yönlerine vurgu yapılmaktadır. Bir görevin yolunda gidip gitmediğini anlamak için yapılan araştırma; kamu yararına davranışı kontrol etme süreci; örgütlerde kabul edilen amaçlar doğrultusunda, belirlenen kurallara uygun olup olmadığının anlaşılması süreci şeklinde denetimin farklı tanımları bulunmaktadır.     
Keywords : Hiyerarşi, Merkezileşme, Uzmanlaşma, Denetim