Azerbaycan İstiklaline Adanmış Bir Ömür: Abdulvahap Yurtsever

Authors : Ümit AKIN

Pages : 4559-4587

Doi:10.26466/opus.691118

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Azerbaycan kurtuluş hareketinin önde gelen fikir adamlarından olan Abdulvahap Yurtsever, ömrünü Azerbaycan’ın bağımsızlığına adamış aydınlardan biridir. 27 Nisan 1920’de Azerbaycan’ın Sovyet Rus tahakkümü altına girmesinin hemen ardından Musavata bağlı olarak kurulan gizli teşkilat Mukavemet Komitesinin başkan yardımcılığını yürütmüştür. Yurtsever, bu teşkilatın Bolşevik hükümetine karşı yürüttüğü mücadeleden dolayı tutuklanmış, ÇEKA’nın zindanlarında işkenceye maruz kalmıştır. Bir süre sonra cezası tamamlanmışsa da Sovyet idaresi onu bu sefer on bir yıl hapse mahkûm etmiştir. Yaptığı planla kurtulmayı başaran Yurtsever; kader yoldaşı, dava arkadaşı Mehmet Emin Resulzade’nin yönlendirmesiyle zor da olsa Ağustos 1936’da Avrupa’da düzenlenen Müsavat Partisi Kongresine katılır. Siyasî mücadelesini Azerbaycan muhaceretinin diğer temsilcileri ile devam ettirebilmek için 1939’da Türkiye’ye gelir, hukuk okur. 1949’da Azerbaycan Kültür Derneğinin kurulmasında önemli rol oynar. Derneğin 1952’de çıkarttığı Azerbaycan dergisinin başyazarlarından biri olur. Azerbaycan’ın ve işgal altındaki Türk memleketlerinin bağımsızlık sesini bu dergi aracılığıyla dile getirir. Tarih, edebiyat, sanat, kültür, tiyatro gibi birçok alanda ilmî ve nazarî yazılar kaleme alan Yurtsever, Azerbaycan muhaceret temsilcilerinin yol göstericisi de olmuştur. Çalışmamız doküman araştırmasına dayanmakta olup Yurtsever’in hayatı, siyasî mücadelesi, edebî faaliyetlerini kapsamaktadır.
Keywords : Azerbaycan, Abdulvahap Yurtsever, Rusya, istiklâl