MİTOLOJİK ETİMOLOJİSİNDEN HAREKETLE GİTAR ÜZERİNE BİR KÖKEN ANALİZİ

Authors : Banu MUSTAN DÖNMEZ, Savaş Burak ÖZKAN

Pages : 96-107

View : 9 | Download : 10

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, gitarın Yunan mitolojisi kaynaklı etimolojisi ve Hint-Ari dillerindeki fonetik benzerlikler taşıyan diğer telli çalgılar ailesi üyeleriyle karşılaştırılması aracılığıyla, bir köken analizi yapılması hedeflenmiştir. Çalışmada öncelikle gitarın kısa bir tarihçesi verilmiştir. Amaç, bu tarihçe içerisinde çalgının geçirdiği evreleri inceleyerek, etimolojisinden elde edilmiş olan bulguları sağlamlaştırmaktır. İspanyol halk çalgısı olarak bilinen klasik gitarın tarihsel serüveninin Antik Yunan’a dayandığı ve Arapların İspanya’daki hâkimiyeti ile bu topraklara yerleştiği ve bazı telli çalgıların atası olduğu saptanmıştır. Ardından, çalgının ismini Delphi yakınlarındaki bir dağa veren mitolojik bir kral olan Kithairon’dan aldığı ve kithairon isminin zamanla kitre, kitharra, kithar ve guitar şeklinde anıldığı saptanmıştır. Bu etimolojik kökenin, Farsça’da hem ‘tel’, hem de ‘telli bir çalgı’ anlamına geçen tar sözcüğün de kökenini oluşturduğu, bu çalışmada saptanmıştır. Hem gitarın, hem de tarın “8” biçimindeki gövdesi, bu iki çalgının ortak kökeni hakkında önemli bir ipucu vermektedir
Keywords : Kithairon, Gitar, Tar, Etimoloji, Mitoloji