Sabahattin Ali Öykülerinde Marksist Söylem ve Kişilik Kurgusu

Authors : Vedi AŞKAROĞLU, Züleyha Hande AKATA

Pages : 365-376

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2017-07-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumsal yapıya eleştirel olarak yaklaşan Marksist söylemde kişilik kurgusu, metnin ideolojik içeriğinin tespitine ve ideolojinin dil kullanımları boyutunda değerlendirilmesine olanak sunan bir ölçüttür. Edebî metnin kurgusunu şekillendiren ideoloji, derin yapıyı dilsel göstergelerden oluşan bütünceye yeni anlamlar yükleyerek yeniden kurgular. İdeolojinin söylem ve toplum üzerindeki biçimlendirici etkisi, metinlerde farklı kurgularla sunulabilir. Özellikle kişilik kurgusu, bireyin toplum içindeki konumunu belirleyen işleviyle toplum, ekonomik ve politik yaşam hakkında önemli ipuçları sunar. Kişilik, ideolojik düşüncenin bir ürünü olan söylem içinde yeni kurgusal bir boyut kazanır. Kişiliğin kurgusu, toplumsal yapının bir örneklemini sunar ve bireyden hareketle ideolojinin toplum üzerindeki etkisini büyük ölçekli olarak görmemizi sağlar. Bu çalışma, Sabahattin Ali’nin; Kağnı, Kamyon, Kafakâğıdı, Candarma Bekir, Kazlar ve Bir Firar adlı öykülerindeki kişilik kurgusunun Marksist söylem açısından değerlendirilmesini içerir. Edebî metni oluşturan söylemin dilbilimsel yöntemlerle çözümlenmesi metnin içerdiği ideolojik boyutun gözlemlenmesine olanak sunar. Toplumsal yapının ve kişilik oluşumunun Marksist söylemin tespit ve değerlendirmesini içeren bu çalışmanın amacı, ideoloji ile şekillenen söylemin ve ideolojik söylem ile şekillenen toplum yapısının kurgusal düzlemde nasıl karşılık bulduğunun çözümlenmesidir. Marksist İdeolojinin dilde nasıl karşılık bulduğunun tespiti, düşüncenin üretiminin ve ortak söylemin toplumu biçimlendirmede nasıl bir rol oynadığının bilgisini de sunar.      
Keywords : Sabahattin Ali Öyküleri, Marksist Söylem, Söylem Çözümlemesi, Dilbilimsel Çözümleme, Kişilik Kurgusu