Beş-Altı Yaş Çocuklarının Temel Duygu Durumlarını İfade Ediş Biçimlerinin Çizdikleri Resimleri Yoluyla İncelenmesi

Authors : Cemile KARA EREN

Pages : 91-105

View : 11 | Download : 16

Publication Date : 2019-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Resim çizme, çocuklar ve yetişkinler için iletişimi kolaylaştıran ve zenginleştiren bir eylemdir insert ignore into journalissuearticles values(Halmatov, 2015:7);. Ayrıca, çocukların duygu ve düşüncelerini ifade etme yollarından biridir. Kalem tutabilme becerisi edinmelerinden itibaren, kendilerine olanak sunulan çocuklar resim yapmaya başlarlar insert ignore into journalissuearticles values(Artut, 2004:24; Davido,2014:4);. Çocuklar resimlerinde görsel bir gerçeği değil iç dünyalarını yansıtır ve resim aracılığıyla gereksinimlerini, isteklerini, korkularını, mutluluklarını ifade etme olanağı bulur. Çocukların yaptığı resimler, kendileri hakkında bilgi vermenin yanında kendi akranları ve yetişkinlerle olan ilişkilerini de yansıtır. Çocukların aile resimlerinden, aile içindeki bireylerin ve kendisinin rolünü nasıl algıladığı anlaşılır insert ignore into journalissuearticles values(Malchiodi, 2013:11);. Çocukların çizdikleri resimleri psikolojik ve duygusal açıdan değerlendirmek oldukça zordur insert ignore into journalissuearticles values(Malchiodi, 2013:158);. Resim analizi yapabilmek için, yansıtmacı resimler, etik konular, ölçme ve değerlendirme gibi konularla ilgili temel eğitimler almak, projektif testler ile bilinç, bilinç ötesi ve bilinç dışı gibi ruhsal yapılar hakkında bilgi sahibi olmak ve uygulamalar yapmak gereklidir insert ignore into journalissuearticles values(Halmatov, 2015:7; Malchiodi, 2013:298);. Resim yoluyla çocuklar hakkında bir karar vermek oldukça hassas bir konudur ve psikolog, klinik psikolog, çocuk psikiyatristi gibi konunun uzmanları tarafından ele alınmalıdır. Bu çalışma çocukların resimlerini psikolojik açıdan değerlendirmek değil, yalnızca içerik açısından incelemek temelinde tasarlanmıştır. Buna göre, bu araştırmada, beş-altı yaş çocuklarının temel duygu durumlarını insert ignore into journalissuearticles values(mutluluk, üzüntü, korku); ifade ediş biçimlerinin çizdikleri resimler yoluyla incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, beş-altı yaş çocuklarının temel duygu durumlarını insert ignore into journalissuearticles values(mutluluk, üzüntü, korku); ifade ediş biçimlerinin çizdikleri resimler yoluyla incelenmesi amaçlanmıştır.  Bu araştırma nitel modelde fenomenolojik desende tasarlanmıştır. Çalışma gurubunu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Keçiören ilçesinde bulunan bağımsız bir anaokuluna devam eden beş-altı yaş grubu 30 kız, 36 erkek olmak üzere toplam 66 çocuk oluşturmuştur. Çocuklardan duygu durumlarına ilişkin resim çizmeleri istenmeden önce duygu durumlarını konu alan öykü kitapları okunmuştur. Çalışmada her biri ayrı ayrı mutluluk, üzüntü ve korku duygu durumlarını yansıtan üç öykü kitabı kullanılmıştır. Daha sonra veri toplama sürecine geçilmiştir. Veri toplama aracı olarak, nitel veri toplama yöntemlerinden görsel materyaller ve yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Çalışmada görsel ve metin olmak üzere iki farklı türde veri elde edilmiştir. Görsel veriler göstergebilim; metinler ise içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir.  Göstergebilim işaretlere ve sembollere odaklanmaktadır. Görsel ögelerin ne olduğu ve neyi temsil ettiği ile ilgilenmektedir insert ignore into journalissuearticles values(Glesne, 2013: 258);. Göstergebilim düşüncelerin görüngüler çerçevesinde incelenmesine olanak sağlamaktadır. Bireylerin duygularını ve deneyimlerini yansıttıkları bir sanat uygulaması olarak tanımlanabilir insert ignore into journalissuearticles values(Smith-Shank, 2016: 56);. Buna göre, bu araştırmada çocukların “mutluluk, üzüntü ve korku” olmak üzere üç temel duygu durumunu resimlerine yansıtmaları göstergebilim analiz tekniği ile analiz edilmiştir. İçerik analizi ise, metin içeriği toplama ve analiz etme tekniğidir. İçerik analizi bir iletişim kaynağındaki içeriğin açığa çıkarılmasını sağlar insert ignore into journalissuearticles values(Neuman, 2012: 466);. Bu araştırmada metin olarak, çocukların resimleri hakkında anlatıları analiz edilmiştir. Ayrıca, bu iki veri kaynağı ve veri analizinin bir arada kullanılması ile veri üçgenlemesi yapılmıştır. Veri üçgenlemesi çeşitli yöntemleri bir araya getirerek araştırmayı güçlendiren bir yöntemdir. Bu şekilde araştırma verilerinin ve analizlerin tutarlığı test edilebilmektedir insert ignore into journalissuearticles values(Patton, 2014: 248);. Bu araştırmada çocukların temel duygu durumlarıyla ilgili anlayışlarını resimlere ve görüşmelere yansıtmalarında iki farklı veri kaynağı ve analizi kullanılarak aralarındaki tutarlığın test edilmesi sağlanmıştır.  Resimlerinde ve anlatımlarında, öykünün konusu, karakterleri, öykü kitabındaki görsellerden vb. etkilendiği belirlenen çocukların resimleri değerlendirilmemiştir.  Araştırma sonucunda,  çocukların mutluluk, üzüntü ve korku temel duygu durumlarına ilişkin yaşantılarını ya da duygularını resimleri aracılığıyla yansıtabildiği belirlenmiştir. Çocukların çizdikleri resimlere çoğunlukla, yansıttıkları duyguların, fiziksel aktivitede bulunmaya ilişkin mutluluk, fiziksel-duygusal şiddete ilişkin üzüntü, ve olmayan varlıklara ilişkin korku duygu durularını yansıttıkları görülmüştür. Resimlerinde ve anlatımlarında, öykünün konusu, karakterleri, öykü kitabındaki görsellerden etkilendiği belirlenen çocukların resimleri değerlendirilmemiştir.
Keywords : Çocuk resimleri, duygu durumları, çizimler