Modern Romandan Modernist Romana Abdülhak Şinasi Hisar’ın Romanları

Authors : Mesut TEKŞAN

Pages : 407-417

View : 8 | Download : 21

Publication Date : 2020-07-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Çamlıca’daki Eniştemiz, Fahim Bey ve Biz ve Ali Nizami Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği adlı üç romanı olan Hisar, üçünde de aynı tarz roman anlayışıyla karşımıza çıkmaktadır: Romanlar belli bir yere kadar olayların ve kişilerin anlatımı olarak verilirken ilerleyen bölümler belli bir temanın işlendiği tiratlara dönmektedir. Bu bölümlerde kullanılan dil ve üslup bir romandan çok deneme türünü andırmaktadır. Adı geçen romanlarda yazar, yaşadıklarından, gördüklerinden ve duyduklarından hareketle belli kişileri tavsif etmekte, sonra da onlar üzerinden hayata, sanata, yaşlılığa ve ölüme dair görüşlerini ortaya koymaktadır. Romanlarda yakından tanıdığı kişileri, babasının, eniştesinin ve yakın çevresinin anlattıklarına kendi gözlemlerini de katarak ele almaktadır. Romancı hakkında ilk izlenim budur ve bu düşünce yaygın olarak kabul görmüştür. Ancak onun romanlarda sadece gördüklerini ve yaşadıklarını anlattığını söylemek yanıltıcıdır. Yazarın bu üç romanda ele aldığı kişilerin, Çamlıca’daki Enişte, Fahim Bey ve Ali Nizami Bey’in gerçekte tanıdığı ve yaşayan kişiler olup olmadığını bilmiyoruz. Bunların gerçek kişiler olduğu düşüncesiyle onun muhayyileden yoksun olduğunu söylemek romanı sadece ‘modern roman’ bağlamında anlayanların söyleyebileceği ve kabul edebileceği bir görüştür. Romanların yazıldığı 1940’lı ve 1950’li yıllarda roman, sadece ‘modern roman’ ın kurallarının kabul edildiği bir çağı geride bırakmış, ‘yeni roman’ arayışlarına yönelmiştir. Yirminci yüzyılın başlarında başta İngiltere’de Virginia Woolf ve Almanya’da Franz. Kafka olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde geleneksel-gerçekçi/modern romanlardan içerik ve biçimce farklı romanlar yazılmaya başlanmıştır. Bu yeni roman anlayışı geleneksel gerçekçi roman anlayışını yıkarak yeni bir roman tarzı yaratmıştır: Modernist roman. Batıda başarılı örnekleri verilen modernist roman tarzı Türk edebiyatını da etkilemiştir. Ahmet Hamdi Tanpınar, Peyami Safa ve Abdülhak Şinasi Hisar gibi Türk romancıları bu akımdan etkilenerek benzer romanlar yazmaya girişmişlerdir. Tanpınar’ın, Safa’nın bazı romanlarını ve Hisar’ın adı geçen romanlarını Batıda başlayan modernist roman anlayışının erken dönem örnekleri olarak görmek mümkündür. Bu makalede modernist roman üzerinde durularak Hisar’ın modern romandan modernist romana geçişte köprü görevi gördüğü ve romanlarıyla modernist romanı hazırladığı üzerinde durulacaktır.
Keywords : Yeni Türk Edebiyat, Abdülhak Şinasi Hisar, modernist roman, Çamlıcadaki Eniştemiz, Fahim Bey ve Biz, Ali Nizami Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği