Sosyal Bilgiler Eğitiminde Okuryazarlık: Lisansüstü Eğitimde Gerçekleştirilen Okuryazarlık Araştırmaları

Authors : Ahmet SAĞLAMGÖNCÜ

Pages : 253-276

Doi:10.48146/odusobiad.1160115

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2023-03-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyal Bilgilerde okuryazarlık ile ilgili çalışmaların gerçekleştirilmesi, Sosyal Bilgiler dersi ile okuryazarlık becerileri arasındaki ilişkinin kurulmasına katkı sağlamaktadır. Sosyal Bilgiler dersi ile okuryazarlık becerileri arasındaki ilişkinin sağlanmasına yönelik gerçekleştirilen lisansüstü tezler, alanyazına önemli bilimsel veriler sunmaktadır. Sosyal Bilgiler eğitiminde okuryazarlık kapsamında yer alan tezlerin analizinin yapılması bu çalışmalardan daha etkili bir biçimde yararlanmayı sağlayacaktır. Bu araştırmada Sosyal Bilgiler eğitiminde okuryazarlık ile ilgili nasıl bir eğilim olduğunu belirlemeye yönelik okuryazarlık kapsamında gerçekleştirilen lisansüstü tezler incelenmiştir. Araştırmanın temel amacı, Türkiye’de Sosyal Bilgiler lisansüstü eğitim alanında gerçekleştirilen okuryazarlık ile ilgili tezlerin çeşitli ölçütler bakımından incelenmesidir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği araştırmada doküman incelemesi kullanılmıştır. Bu kapsamda, Sosyal Bilgiler eğitiminde okuryazarlık ile ilgili gerçekleştirilen 47 lisansüstü tez dokümanı incelenmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, Sosyal Bilgiler eğitiminde en fazla medya okuryazarlığı ile ilgili tez yazıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Tezlerde Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan okuryazarlık becerilerine aynı derecede önem verilmediği görülmüştür. Yine araştırmada tezlerin daha çok araştırmanın katılımcılarının okuryazarlık düzeylerini belirlemeye ve okuryazarlık ile ilgili algı, görüş ve tutumlarını ortaya çıkarmaya yönelik olduğu bulguları elde edilmiştir. Ayrıca yapılan incelemede tezlerde en fazla kullanılan veri toplama araçlarının ölçek ve görüşme olduğu, tezlerin çoğunda örneklem belirleme yöntemlerine yer verilmediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak tezlerde farklı okuryazarlık türleri ile Sosyal Bilgiler dersi arasındaki ilişkinin ortaya konulması ve okuryazarlık eğitimi uygulamalarını geliştirmek için eylem araştırmalarının yapılması önerilmektedir.
Keywords : Sosyal bilgiler, sosyal bilgiler eğitimi, lisansüstü eğitim, okuryazarlık, okuryazarlık becerileri